Set 1

The Face of the Ancient Near East:

The Ancient Near East

001

Biblical Regions

001a

Modern States and the Ancient Near East

002

Mesopotamia: Homeland of Abraham

003

Egypt: Land of Bondage

004

Syria and Lebanon

005

International Routes, The King’s Highway

006

Geography and Trade Routes of the Middle East

006a

Set 2

Natural Regions of Palestine:

National Regions of Ancient Palestine

007

Physical Geography of Palestine

007a

Topography of Palestine

007b

Cross Sectional Views of Longitudinal Zones

008

Northern Coastal Plains

009

Plain of Dor, Plain of Sharon, Samaria, et al.

010

Philistine Plain, Shephelah, Judah, and the Dead Sea

011

Arabah, Negeb, Wildernesses of Zin and Paran

012

Modern Political Divisions of Ancient Palestine

013

Climate Patterns of Ancient Palestine

014

PART II:  THE HEBREW BIBLE PERIOD

Set 3

Before Abraham:

Selected Neolithic and Chalcolithic Settlements

015

The Table of Nations (1)

016

The Table of Nations (2)

016a

Ancient Near East in the 3rd Millennium

017

Set 4

The World of the Patriarchs:

Ancient Near East in the Time of the Patriarchs

018

The Land of Canaan from Abraham to Moses

018a

Palestine in the Middle Bronze Age

019

The Migration of Abraham

020

Abraham in Canaan

021

Abraham, Isaac, and Jacob

021a

Travels of Jacob

022

The Journeys of Joseph

023

Set 5

The Egyptian Experience:

Expulsion of the Hyksos

024

Egypt and Palestine in the Late Bronze Age

025

Sites in the Amarna Archive (Akhetaton; Tell el-Amarna)

025a

Campaigns of Thutmose III and Amenhotep II

026

Canaan in the 14th Century: The Tell el-Amarna Tablets

027

The Egyptian Empire and the Hittites

028

Egyptian Empire and Balance of Power, ca. 1400 BC

028a

The Route of the Exodus

029

Set 6

The Exodus:

Events during the Sojourn at Kadesh-Barnea

030

Journey of the Spies

031

The Journey from Kadesh-Barnea to the Plains of Moab

032

Set 7

Conquest and Settlement:

Ancient Near East from 1200-100 BC

033

The Conquest of Canaan

033a

The Sea Peoples

034

The Levant from 1200-1000 BC

035

The Conquest by Joshua

035a

Joshua’s Central and Southern Campaigns

036

Joshua’s Northern Campaign

037

The Limits of Israelite Settlement

038

Israel in Canaan from Joshua to Samuel to Saul

038a

The Tribal Allotments of Israel

039

The Division of the Land Among the Tribes

039a

Levitical Cities and Cities of Refuge (1)

040

The Levitical Cities (2)

040a

The Judges of Israel

041

The Period of the Judges

041a

Ehud and the Oppression of the Moabites

042

Deborah’s Victory over the Canaanites

043

Gideon’s Battles with the Amalekites

044

Jephthah and the Ammonites

045

Samson and the Philistines

046

The Battle at Ebenezer and the Loss of the Ark

047

The Ministry of Samuel and Anointment of Saul

048

The Kingdom of Saul and His Wars

049

Saul, 1000 BC

049a

David’s Flight from Saul

050

Set 8

The Kingdom of David and Solomon:

David’s Rise to Power

051

David in Conquest of Canaan

051a

David’s Wars of Conquest

052

Kingdom of David and Solomon

053

The United Monarchy under Solomon (1)

053a

The United Monarchy under Solomon (2)

053b

Solomon’s Economic Enterprises

054

Solomon’s Building Activities

055

Solomon’s Temple

055a

Jerusalem in the Time of David and Solomon

056

Set 9

The Kingdoms of Israel and Judah:

The Kingdoms of Israel and Judah (1)

057

The Kingdoms of Israel and Judah (2)

057a

The Kingdoms of Israel and Judah (3)

057b

The Campaign of Shishak

058

Conflicts between Israel and Aram-Damascus

059

The Omride Dynasty

060

The Golden Ages of the 9th & 8th centuries BC

60a

Phoenician Trade and Civilization

061

Trade Routes throughout the Middle East

061a

Travel Routes throughout Palestine

061b

Elijah and Elisha

062

The Revolt of Jehu

063

The Rise of Assyria

064

Israel & Judah in the days of Jeroboam II and Uzziah

065

The Assyrian Empire under Tiglath-Pileser III

066

The Syro-Ephraimite War

067

Tiglath-Pileser III’s Campaigns

068

Fall of Samaria and Deportation of Israelites

069

The Fall of the Kingdom of Israel

069a

Assyrian Districts after the Fall of Samaria

070

Prophets of the 8th Century BC

071

Set 10

Judah Alone amid International Powers:

Hezekiah’s Preparation for Revolt

072

Judah under King Hezekiah

072a

Hezekiah’s Jerusalem

073

Sennacherib’s Campaign against Judah

074

Assyria in the 7th century BC

075

The Rise of the Neo-Babylonian Empire

076

The Reign of Josiah

077

The Districts of Judah under King Josiah

077a

The Golden Age of King Josiah

077b

Nebuchadnezzar’s Campaigns against Judah

078

Set 11

The Babylonian Exile:

Judah during the Exile

079

The Kingdom of Judah

079a

Exile; Palestine in the Post-Exilic Period

079b

Jewish Exiles in Babylon

080

Jewish Refugees in Egypt

081

Set 12

The Persian Period:

World Powers of the 6th century BC

082

The Conquests of Cyrus the Great

083

The Persian Empire

084

The Return of the Jewish Exiles to Judah

085

Judah in the 5th century BC

086

Palestine after the Exile

086a

Set 13

The Hellenistic Period:

Alexander the Great’s Empire

087

The Division of Alexander’s Empire ca. 275 BC

088

Palestine under the Ptolemies

089

The Seleucid Empire and Antiochus III

090

Campaigns of Antiochus IV against Egypt

091

The Maccabees in 168 BC

091a

Selected Events in the Maccabean Revolt

092

Jewish Expansion under the Hasmonean Dynasty

093

Pompey’s Campaign against Jerusalem

094

PART III:  THE NEW TESTAMENT ERA

Set 14

Rome’s Emergence as a World Power:

Early Rome

095

Roman Expansion in the 3rd & 2nd centuries BC

096

Civil Wars amidst Roman Expansion in 1st century BC

097

Roman Empire in the Age of Augustus

098

Set 15

The Romans, Palestine, and Herod the Great:

Roman Rule in Palestine 63-40 BC

099

The Kingdom of Herod the Great

100

Herod’s Building Program

101

Set 16

The World of Jesus:

The Division of Herod’s Kingdom

102

Palestine under the Herods

102a

Palestine in the Time of Jesus (1)

103

Palestine in the Time of Jesus (2)

103a

Qumran and the Dead Sea Scrolls

104

Set 17

The Life and Ministry of Jesus:

Jesus’ Birth and Early Childhood

105

The Birth, Childhood, and Baptism of Jesus

105a

John the Baptist

106

Galilee in the Time of Jesus

107

Jesus’ Ministry in Galilee and Journey to Jerusalem

107a

The Ministry of Jesus around the Sea of Galilee

108

The Ministry of Jesus beyond Galilee

109

Jesus’ Ministry according to John

109a

Jesus’ Journeys from Galilee to Judea

110

Jesus in Judea and Jerusalem

111

Jerusalem in the New Testament Period

112

The Passion Week in Jerusalem

113

Set 18

Early Expansion of the Church:

The Kingdom of Herod Agrippa I

114

The Kingdom of Agrippa II

115

Pentecost and the Jewish Diaspora

116

Expansion of the Early Church in Palestine

117

Paul’s Conversion and Early Ministry

118

Paul’s Journeys

118a

The First Missionary Journey of Paul

119

The Second Missionary Journey of Paul

120

The Third Missionary Journey of Paul

121

Paul’s Arrest and Imprisonment

122

Paul’s Voyage to Rome

123

Set 19

The First Jewish Revolt:

Distribution of Roman Legions under Tiberius

124

The First Jewish Revolt

125

Titus’s Campaigns

126

Herod’s Temple

126a

Set 20

The Early Christian Church:

Churches of the Revelation

127

The Roman Empire ca. 117 AD

128

Palestine from 73-135 AD

129

The Bar Kokhba Revolt, 132-135 AD

130

Hadrian’s Jerusalem

131

Christian Expansion in the 2nd & 3rd Century

132

Catechesis Religionis Christianae

Der Heidelberger Katechismus

Heidelberg Catechism

De Heidelbergse Catechismus

De Heidelbergse Catechismus

Lord's Day 1

Zondag 1

ZONDAG 1

1.

Frage 1 :

1.

Vraag 1:

Vr.1.

Quae est unica tua consolatio in vita et in morte?

Quod animo pariter et corpore, sive vivam, sive moriar, non meus, sed fidissimi domini et servatoris mei IESU CHRISTI sum proprius, qui pretioso sanguine suo, pro omnibus peccatis meis plenissime satisfaciens, me ab omni potestate diaboli liberavit, meque ita conservat, ut sine voluntate patris mei coelestis, ne pilus quidem de meo capite possit cadere, imo vero etiam omnia saluti meae servire oporteat. Quocirca me quoque suo sancto Spiritu de vita aeterna certum facit, utque ipsi deinceps vivam, promptum ac paratum reddit

Was ist dein einziger Trost im Leben und im Sterben?

Daß ich mit Leib und Seele, sowohl im Leben als auch im Sterben (Röm 14,7.8), nicht mir (1.Kor 6,19), sondern meinem getreuen Heiland Jesus Christus gehöre (1.Kor 3,23), der mit seinem teuren Blut (1. Petr 1,18.19) für alle meine Sünden vollkommen bezahlt (1.Joh 1,7; 2,2) und mich aus aller Gewalt des Teufels erlöst hat (1.Joh 3,8) und so bewahrt (Joh 6,39), daß ohne den Willen meines Vaters im Himmel kein Haar von meinem Haupt fallen kann (Mt 10,29-31; Lk 21,18), ja, daß mir wirklich alles zu meiner Seligkeit dienen muß (Röm 8,28). Darum versichert er mich auch durch seinen heiligen Geist des ewigen Lebens (2.Kor 1,20-22; 5,5; Eph 1,13.14) und macht mich von Herzen willig und bereit, ihm hinfort zu leben (Röm 8,14-16).

Q. What is your only comfort in life and death?

A. That I am not my own,¹ but belong with body and soul, both in life and in death,² to my faithful Saviour Jesus Christ.³ He has fully paid for all my sins with His precious blood, and has set me free from all the power of the devil.⁵ He also preserves me in such a way⁶ that without the will of my heavenly Father not a hair can fall from my head;⁷ indeed, all things must work together for my salvation.⁸ Therefore, by His Holy Spirit He also assures me of eternal life⁹ and makes me heartily willing and ready from now on to live for Him.¹⁰

¹ I Cor. 6:19, 20 ² Rom. 14:7-9. ³ I Cor. 3:23; Tit. 2:14. ⁴ I Pet. 1:18, 19; I John 1:7; 2:2. ⁵ John 8:34-36; Heb. 2:14, 15; I John 3:8. ⁶ John 6:39, 40; 10:27-30; II Thess. 3:3; I Pet. 1:5. ⁷ Matt. 10:29-31; Luke 21:16-18. ⁸ Rom. 8:28. ⁹ Rom. 8:15, 16; II Cor. 1:21, 22; 5:5; Eph. 1:13, 14. ¹⁰ Rom. 8:14.

Wat is uw enige troost in leven en sterven?

Antwoord: Dat ik met lichaam en ziel, in leven en sterven¹, het eigendom ben, niet van mijzelf², maar van mijn trouwe Heiland Jezus Christus³. Want Hij heeft met zijn kostbaar bloed voor al mijn zonden volkomen betaald⁴ en mij uit alle macht van de duivel verlost⁵. Hij bewaart mij zo⁶, dat zonder de wil van mijn hemelse vader geen haar van mijn hoofd kan vallen⁷, ja zelfs zo, dat alles dienen moet tot mijn heil ⁸. Daarom geeft Hij mij door zijn Heilige Geest ook zekerheid van het eeuwige leven⁹ en maakt Hij mij van harte bereid om voortaan voor Hem te leven¹⁰.

¹ Rom. 14:8; 1 Tess. 5:9,10. ² 1 Kor. 6:19,20. ³ 1 Kor. 3:23; Tit. 2:14. ⁴ 1 Petr. 1:18, 19; 1 Joh. 1:7; 1 Joh. 2:2, 12. ⁵ Joh. 8:34-36; Heb. 2:14, 15; 1 Joh. 3:8. ⁶ Joh. 6:39 ; 10:27-30; 2 Tess. 3:3; 1 Petr. 1:5. ⁷ Matt. 10:29, 30; Luk. 21: 18. ⁸ Rom. 8:28. ⁹ Rom. 8: 16; 2 Kor. 1: 22; 2 Kor. 5:5; Ef. 1:13, 14. ¹⁰ Rom. 8:14; 1 Joh. 3: 3.

Wat is uw enige troost, beide in het leven en sterven?

Antw. Dat ik met lichaam en ziel, beide in het leven en sterven ^a, niet mijn ^b, maar mijns getrouwen Zaligmakers Jezus Christus eigen ben ^c, Die met Zijn dierbaar bloed voor al mijn zonden volkomenlijk betaald ^d en mij uit alle heerschappij des duivels verlost heeft ^e, en alzo bewaart ^f, dat zonder den wil mijns hemelsen Vaders geen haar van mijn hoofd vallen kan ^g, ja ook, dat mij alle ding tot mijn zaligheid dienen moet ^h; waarom Hij mij ook door Zijn Heiligen Geest van het eeuwige leven verzekert ⁱ, en Hem voortaan te leven van harte willig en bereid maakt ^k.

^a Rom. 14:8 ^b 1Co 6:19 ^c 1Co 3:23 Tit 2:14 ^d 1Pe 1:18,19 1Jo 1:7 1Joh. 2:2,12 ^e Heb 2:14 1Joh. 3:8 Joh 8:34-36 ^f Joh. 6:39 Joh. 10:28 2Th. 3:3 1Pe 1:5 ^g Mt. 10:30 Luc. 21:18 ^h Rom. 8:28 ⁱ 2Co. 1:22 2Co 5:5 Eph 1:14 Ro 8:16 ^k Ro 8:14 1Jo 3:3

2.

Frage 2 :

2.

Vraag 2:

Vr.2.

Quot sunt tibi scitu necessaria, ut ista consolatione fruens, beate vivas et moriaris?

Tria. Primum, quanta sit peccati mei et miseriae meae magnitudo. Secundum, quo pacto ab omni peccato et miseria liberer. Tertium, quam gratiam Deo pro tanta liberatione debeam.

Wieviel Dinge mußt du wissen, damit du in diesem Trost selig leben und sterben kannst?

Drei Dinge (Lk 24,46-48; 1.Kor 6,11; Tit 3,3-7): Erstens, wie groß meine Sünde und Elend sind (Joh 9,41; 15,22; Röm 3,9). Zweitens, wie ich von allen meinen Sünden und Elend erlöst werde (Joh 17,3; Apg 4,12; 10,43). Und drittens, wie ich Gott für diese Erlösung dankbar sein soll (Eph 5,8-11; 1. Petr 2,9.10; Rom 6,1.2 .12.13).

Q. What do you need to know in order to live and die in the joy of this comfort?

A. First, how great my sins and misery are;¹ second, how I am delivered from all my sins and misery;² third, how I am to be thankful to God for such deliverance.³

¹ Rom. 3:9, 10; I John 1:10. ² John 17:3; Acts 4:12; 10:43. ³ Matt. 5:16; Rom. 6:13; Eph. 5:8-10; I Pet. 2:9, 10.

Wat moet u weten om door deze troost gelukkig te leven en te sterven?

Antwoord: Ten eerste hoe groot mijn zonden en ellende zijn¹. Ten tweede hoe ik van al mijn zonden en ellende verlost word². Ten derde hoe ik God voor zo'n verlossing dankbaar moet zijn³.

¹ Matt. 9: 12 ; Joh. 9: 41 ; Rom. 3: 10; 1 Joh. 1: 9, 10. ² Luc. 24: 46, 47 ; Joh. 17: 3 ; Hand. 4: 12 ; Hand. 10: 43 ; 1 Kor. 6: 11 ; Tit. 3: 3-7 . ³ Ps. 50 : 14, 15 ; Ps. 116 : 12, 13 ; Matt. 5: 16 ; Rom. 6 : 12, 13 ; Ef. 5: 10 ; 2 Tim. 2 : 15 ; 1 Petr. 2:9, 12 . Zie voorts Matt. 11: 28-30 ; Ef. 5 :8 .

Hoeveel stukken zijn u nodig te weten, opdat gij in dezen troost zaliglijk leven en sterven moogt?

Antw. Drie stukken ^a. Ten eerste: hoe groot mijn zonden en ellende zijn ^b. Ten andere: hoe ik van al mijn zonden en ellende verlost worde ^c. En ten derde: hoe ik Gode voor zulke verlossing zal dankbaar zijn ^d.

^a Mt 11:28-30 Eph 5:8 ^b Joh 9:41 Mt 9:12 Ro 3:10 1Jo 1:9,10 ^c Joh 17:3 Han 4:12 Han 10:43 ^d Eph 5:10 Ps 50:14 Mt 5:16 1Pe 2:12 Ro 6:13 2Ti 2:15

The First Part. Of the Misery of Man

DER ERSTE TEIL. Von des Menschen Elend

The First Part. Of the Misery of Man

HET EERSTE DEEL. Onze ellende

DEEL 1. VAN DES MENSEN ELLENDE

Lord's Day 2

Zondag 2

ZONDAG 2

3.

Frage 3 :

3.

Vraag 3:

Vr.3.

Unde tuam miseriam cognoscis?

Ex lege Dei.

Woher erkennst du dein Elend?

Aus dem Gesetz Gottes (Röm 3,20).

Q. From where do you know your sins and misery?

A. From the law of God.¹

¹ Rom. 3: 20;

Waaruit kent u uw ellende?

Antwoord: Uit de wet van God.¹

¹ Rom. 3: 20.

Waaruit kent gij uw ellende?

Antw. Uit de wet Gods ^a.

^a Ro 3:20

4.

Frage 4 :

4.

Vraag 4:

Vr.4.

Quid a nobis postulat Lex Dei?

Id docet nos Christus summatim: Matth.22. Diliges Dominum Deum tuum, ex toto corde tuo, ex tota anima tua, & ex omnibus viribus tuis. Istud est primum, & maximum mandatum. Secundum autem simile est huic: Diliges proximum tuum sicut te ipsum. Ab ipsis duobus mandatis, tota Lex & Prophetae pendent.

Was fordert denn das göttliche Gesetz von uns?

Dies lehrt uns Christus zusammenfassend in Matth. 22: »Du sollst lieben Gott, deinen Herrn, von ganzem Herzen, von ganzer Seele, von ganzem Gemüt und allen Kräften. Dies ist das erste und das größte Gebot. Das zweite aber ist dem gleich: Du sollst deinen Nächsten lieben wie dich selbst. In diesen zwei Geboten hängt das ganze Gesetz und die Propheten« (Mt 22,37-40; Lk 10,27).

Q. What does God's law require of us? A. Christ teaches us this in a summary in Matthew 22: You shall love the LORD your God with all your heart, and with all your soul, and with all your mind.¹ This is the great and first commandment. And a second is like it, You shall love your neighbour as yourself. On these two commandments depend all the law and the prophets.²

¹ Deut. 6:5. ² Lev. 19:18.

Wat eist God in zijn wet van ons?

Antwoord: Dat leert Christus ons in een samenvatting, Matteus 22: 37-40: Gij zult de Here, uw God, liefhebben met geheel uw hart en met geheel uw ziel en met geheel uw verstand. Dit is het grote en eerste gebod. Het tweede, daaraan gelijk, is: Gij zult uw naaste liefhebben als uzelf. Aan deze twee geboden hangt heel de Wet en de Profeten¹.

¹ Deut. 6:5; Lev. 19:18; Marc. 12: 30, 31; Luc. 10 : 27.

Wat eist de wet Gods van ons?

Antw. Dat leert ons Christus in een hoofdsom, Matth. 22:37-40: Gij zult liefhebben den Heere, uw God, met geheel uw hart en met geheel uw ziel en met geheel uw verstand, en met geheel uw kracht. Dit is het eerste en het grote gebod. En het tweede, aan dit gelijk, is: Gij zult uw naaste liefhebben als uzelven. Aan deze twee geboden hangt de ganse Wet en de Profeten ^a.

^a De 6:5 Le 19:18 Mr 12:30 Lu 10:27

5.

Frage 5 :

5.

Vraag 5:

Vr.5.

Num haec omnia perfecte servare potes?

Minime:Natura enim propensus sum ad odium Dei et proximi.

Kannst du dies alles vollkommen halten?

Nein (Röm 3,10 .23; 1.Joh 1,7.8), denn ich bin von Natur aus geneigt, Gott und meinen Nächsten zu hassen (Röm 8,7; Eph 2,3).

Q. Can you keep all this perfectly?

A. No,¹ I am inclined by nature to hate God and my neighbour.²

¹ Rom. 3:10, 23; I John 1:8, 10. ² Gen. 6:5; 8:21; Jer. 17:9; Rom. 7:23; 8:7; Eph. 2:3; Tit. 3:3.

Kunt u dit alles volbrengen?

Antwoord: Nee¹, want naar mijn aard ben ik erop uit om God en mijn naaste te haten².

¹ Rom. 3:10, 20, 23; 1 Joh. 1:8, 10. ² Gen. 6:5; Gen. 8:21; Jer. 17:9; Rom. 7:23; Rom. 8:7; Ef. 2:3; Tit. 3:3.

Kunt gij dit alles volkomenlijk houden?

Antw. Neen ik ^a; want ik ben van nature geneigd God en mijn naaste te haten ^b.

^a Ro 3:10,20,23 1Jo 1:8,10 ^b Ro 8:7 Eph 2:3 Tit 3:3 Ge 6:5 Ge 8:21 Jer 17:9 Ro 7:23

Lord's Day 3

Zondag 3

ZONDAG 3

6.

Frage 6 :

6.

Vraag 6:

Vr.6.

Num ergo Deus hominem ita pravum et perversum condidit?

Nequaquam: Imo vero bonum et ad imaginem sui condidit eum, hoc est, vera iustitia et sanctitate praeditum, ut Deum creatorem suum recte cognosceret, ex animo diligeret, cum eo beatus in aeternum viveret, idque ad eum laudandum et celebrandum.

Hat denn Gott den Menschen so böse und verkehrt erschaffen?

Nein (1.Mose 1,31); sondern Gott hat den Menschen gut und nach seinem Ebenbild erschaffen (1.Mose 1,26.27), das heißt in wahrhaftiger Gerechtigkeit und Heiligkeit, damit er Gott, seinen Schöpfer, recht erkennt und von Herzen liebt und in ewiger Seligkeit mit ihm lebt, um ihn zu loben und zu preisen (2.Kor 3,18; Kol 3,9.10; Eph 4,23.24).

Q. Did God, then, create man so wicked and perverse?

A. No, on the contrary, God created man good¹ and in His image,² that is, in true righteousness and holiness,³ so that he might rightly know God His Creator,⁴ heartily love Him, and live with Him in eternal blessedness to praise and glorify Him.⁵

¹ Gen. 1:31. ² Gen. 1:26, 27. ³ Eph. 4:24. ⁴ Col. 3:10. ⁵ Ps. 8.

Heeft God de mens dan zo slecht en verkeerd geschapen?

Antwoord: Nee, God heeft de mens goed¹ en naar zijn beeld geschapen², dat wil zeggen: in ware gerechtigheid en heiligheid, opdat hij God, zijn Schepper, naar waarheid kennen, Hem van harte liefhebben en met Hem in de eeuwige heerlijkheid leven zou, om Hem te loven en te prijzen³.

¹ Gen. 1:31. ² Gen. 1:26, 27. ³ Ef. 4:24; 2 Kor. 3: 18; Kol. 3: 10.

Heeft dan God den mens alzo boos en verkeerd geschapen?

Antw. Neen Hij; maar God heeft den mens goed ^a en naar Zijn evenbeeld geschapen ^b, dat is in ware gerechtigheid en heiligheid, opdat hij God zijn Schepper recht kennen, Hem van harte liefhebben en met Hem in de eeuwige zaligheid leven zou, om Hem te loven en te prijzen ^c.

^a Ge 1:31 ^b Ge 1:26,27 ^c Eph 4:24 Col 3:10 2Co 3:18

7.

Frage 7 :

7.

Vraag 7:

Vr.7.

Unde igitur existit haec naturae humanae pravitas?

Ex lapsu et inobedientia primorum parentum Adami et Evae: Hinc natura nostra ita este depravata, ut omnes in peccatis concipiamur et nascamur.

Woher kommt denn dieses verdorbene Wesen des Menschen?

Aus dem Fall und Ungehorsam unserer ersten Eltern, Adam und Eva, im Paradies (1.Mose 3,1-6; Röm 5,12 .18.19); damals wurde unsere Natur so vergiftet, daß wir alle in Sünden empfangen und geboren werden (Ps 51,7; 1.Mose 5,3).

Q. From where, then, did man's depraved nature come?

A. From the fall and disobedience of our first parents, Adam and Eve, in Paradise,¹ for there our nature became so corrupt² that we are all conceived and born in sin.³

¹ Gen. 3. ² Rom. 5:12, 18, 19. ³ Ps. 51:5.

Waaruit komt deze verdorven aard van de mens dan voort?

Antwoord: Uit de val en de ongehoorzaamheid van onze eerste voorouders, Adam en Eva, in het paradijs¹; want daar werd onze natuur zo verdorven, dat wij allen in zonden ontvangen en geboren worden².

¹ Gen. 3; Rom. 5: 12, 18, 19. ² Ps. 51: 7; Joh. 3: 6.

Vanwaar komt dan zulke verdorven aard des mensen?

Antw. Uit den val en de ongehoorzaamheid onzer eerste voorouders, Adam en Eva, in het paradijs ^a, waar onze natuur alzo is verdorven geworden, dat wij allen in zonden ontvangen en geboren worden ^b.

^a Ge 3:1-24 Ro 5:12,18,19 ^b Ps 51:5 Ge 5:3 (* Ps 51:5 AV = Ps 51:7 SV)

8.

Frage 8 :

8.

Vraag 8:

Vr.8.

An vero adeo corrupti sumus, ut ad bene agendum prorsus non simus idonei, et ad omne vitium proclives?

Certe, nisi per Spiritum sanctum regeneremur.

Sind wir aber dermaßen verdorben, daß wir ganz und gar unfähig sind zu irgendeinem Guten und geneigt zu allem Bösen?

Ja (Joh 3,6; 1.Mose 6,5; Hiob 14,4; 15,16 .35; Jes 53,6), es sei denn, daß wir durch den Geist Gottes wiedergeboren werden (Joh 3,5).

Q. But are we so corrupt that we are totally unable to do any good and inclined to all evil?

A. Yes,¹ unless we are regenerated by the Spirit of God.²

¹ Gen. 6:5; 8:21; Job 14:4; Is. 53:6. ² John 3:3-5.

Maar zijn wij zo verdorven, dat wij helemaal onbekwaam zijn tot iets goeds en uit op elk kwaad?

Antwoord: Ja¹, behalve wanneer wij door de Geest van God opnieuw geboren worden².

¹ Gen. 6:5; Gen. 8:21; Job 14:4; Job 15: 14, 16, 35; Jes. 53:6. ² Joh. 3:3,5; 1 Kor. 12: 3; 2 Kor. 3: 5.

Maar zijn wij alzo verdorven, dat wij ganselijk onbekwaam zijn tot enig goed en geneigd tot alle kwaad?

Antw. Ja wij ^a; tenzij dan dat wij door den Geest Gods wedergeboren worden ^b.

^a Ge 6:5 Ge 8:21, Job 14:4 Job 15:14,16,35 Joh 3:6 Jes 53:6 ^b Joh 3:3,5 1Co 12:3 2Co 3:5

Lord's Day 4

Zondag 4

ZONDAG 4

9.

Frage 9 :

9.

Vraag 9:

Vr.9.

An non igitur Deus homini iniuriam facit, qui ab eo in lege flagitet, quae praestare non queat?

Minime. Nam Deus hominem talem condiderat, ut ea praestare posset: verum homo, impulsore Diabolo, sua ipsius contumacia, se et omnem posteritatem divinis illis donis orbavit

Tut denn Gott dem Menschen nicht Unrecht, daß er in seinem Gesetz von ihm fordert, was er nicht tun kann?

Nein (Eph 4,24.25); denn Gott hat den Menschen so erschaffen, daß er es tun konnte. Der Mensch aber hat sich und alle seine Nachkommen, vom Teufel angestiftet, durch mutwilligen Ungehorsam dieser Gaben beraubt (Röm 5,12).

Q. Is God, then, not unjust by requiring in His law what man cannot do?

A. No, for God so created man that he was able to do it.¹ But man, at the instigation of the devil,² in deliberate disobedience³ robbed himself and all his descendants of these gifts.⁴

¹ Gen. 1:31. ² Gen. 3:13; John 8:44; I Tim. 2:13, 14. ³ Gen. 3:6. ⁴ Rom. 5:12, 18, 19.

Doet God de mens dan geen onrecht, dat Hij in zijn wet van hem eist wat hij niet doen kan?

Antwoord: Nee, want God heeft de mens zo geschapen, dat hij dit kon doen¹. Maar de mens heeft zichzelf en al zijn nakomelingen, op ingeving van de duivel en door moedwillige ongehoorzaamheid, van deze gaven beroofd².

¹ Gen. 1:27; Ef. 4: 24. ² Gen. 3:4-6; Rom. 5: 12; 1 Tim 2:13, 14.

Doet dan God den mens niet onrecht, dat Hij in Zijn wet van hem eist wat hij niet doen kan?

Antw. Neen Hij ^a; want God heeft den mens alzo geschapen, dat hij dat kon doen ^b; maar de mens heeft zichzelven en al zijn nakomelingen, door het ingeven des duivels ^c en door moedwillige ongehoorzaamheid, van deze gaven beroofd.

^a Eph 4:24 ^b Ge 3:13 1Ti 2:13,14 ^c Ge 3:6 Ro 5:12

10.

Frage 10 :

10.

Vraag 10:

Vr.10.

Num Deus hanc contumaciam et defectionem hominis dimittit impunitam?

Imo vero horrendis modis irascitur, tum ob innata nobis peccata, tum ob ea quae ipssi committimus, eaque iustissimo iudicio praesentibus et aeternis suppliciis punit, quemadmodum ipse pronunciat: Maledictus omnis qui non permanet in omnibus, quae scripta sunt in libro legis, ut ea faciat.

Will Gott diesen Ungehorsam und Abfall ungestraft hingehen lassen?

Mitnichten (Röm 5,12; Hebr 9,27); sondern er zürnt schrecklich, sowohl über angeborene als auch über selbst begangene Sünden, und will sie aus gerechtem Urteil zeitlich und ewig strafen, wie er gesprochen hat: »Verflucht sei jedermann, der nicht bleibt in all dem, was geschrieben steht in dem Buch des Gesetzes, daß er's tue« (5.Mose 27,26; Gal 3,10).

Q. Will God allow such disobedience and apostasy to go unpunished?

A. Certainly not. He is terribly displeased with our original sin as well as our actual sins. Therefore He will punish them by a just judgment both now and eternally,¹ as He has declared:² Cursed be every one who does not abide by all things written in the book of the law, and do them (Galatians 3:10).

¹ Ex. 34:7; Ps. 5:4-6; 7:10; Nah. 1:2; Rom. 1:18; 5:12; Eph. 5:6; Heb. 9:27. ² Deut. 27:26.

Wil God zo'n ongehoorzaamheid en afval ongestraft laten?

Antwoord: Beslist niet, maar God vertoornt Zich verschrikkelijk, zowel over de zonde die ons aangeboren is als over de zonden die wij doen. Hij wil die dan ook door een rechtvaardig oordeel in tijd en eeuwigheid straffen¹, want Hij heeft gezegd: Vervloekt is een ieder die zich niet houdt aan alles wat geschreven is in het boek der wet, om dat te doen, Galaten 3: 10² .

¹ Gen. 2:17; Ex. 20:5; Ex. 34:7; Ps. 5:6; Nahum 1:2; Rom. 1:18; Rom. 5:12; Ef. 5:6; Hebr. 9:27. ² Deut. 27:26.

Wil God zulke ongehoorzaamheid en afval ongestraft laten?

Antw. Neen Hij, geenzins; maar Hij vertoornt Zich schrikkelijk ^a beide over de aangeboren en werkelijke zonden, en wil die door een rechtvaardig oordeel tijdelijk en eeuwiglijk straffen ^b; gelijk Hij gesproken heeft: Vervloekt is een iegelijk, die niet blijft in al hetgeen geschreven is in het boek der wet, om dat te doen ^c.

^a Ge 2:17 Ro 5:12 ^b Ps 50:21, Ps 5:5 Na 1:2 Ex 20:5 Ex 34:7 Ro 1:18 Eph 5:6 (* Ps 5:5 AV = Ps 5:6 SV) ^c De 27:26 Ga 3:10

11.

Frage 11 :

11.

Vraag 11:

Vr.11.

An non igitur Deus etiam est misericors?

Est ille quidem misericors, verum ita, ut etiam sit iustus. Quapropter postulat eius iustitia, quod adversus summam Dei maiestatem commissum est, id quoque ut summis, hoc est, sempiternis cum animi tum corporis suppliciis luatur.

Ist denn Gott nicht auch barmherzig?

Gott ist wohl barmherzig (2.Mose 34,6.7), er ist aber auch gerecht (2.Mose 20,5; Ps 5,5-7; 2.Kor 6,14-17), deshalb fordert seine Gerechtigkeit, daß die Sünde, die gegen die allerhöchste Majestät Gottes begangen wird, auch mit der höchsten, das heißt der ewigen Strafe an Leib und Seele, gestraft wird.

Q. But is God not also merciful?

A. God is indeed merciful,¹ but He is also just.² His justice requires that sin committed against the most high majesty of God also be punished with the most severe, that is, with everlasting, punishment of body and soul.³

¹ Ex. 20:6; 34:6, 7; Ps. 103:8, 9. ² Ex. 20:5; 34:7; Deut. 7:9-11; Ps. 5:4-6; Heb. 10:30, 31. ³ Matt. 25:45,46.

Maar God is toch ook barmhartig?

Antwoord: God is wel barmhartig¹, maar Hij is ook rechtvaardig². Daarom eist zijn gerechtigheid dat de zonde, die tegen de allerhoogste majesteit van God begaan is, ook met de zwaarste, dat is met de eeuwige straf aan lichaam en ziel gestraft wordt³.

¹ Ex. 20:6; Ex. 34:6, 7. ² Ex. 20:5; Ex. 23: 7; Ex. 34:7; Ps. 7:10; ³ Nah. 1:2,3; 2 Tess. 1:9.

Is dan God ook niet barmhartig?

Antw. God is wel barmhartig ^a, maar Hij is ook rechtvaardig ^b; daarom zo eist Zijn gerechtigheid dat de zonde, welke tegen de allerhoogste majesteit Gods gedaan is, ook met de hoogste, dat is met de eeuwige straf aan lichaam en ziel gestraft worde.

^a Ex 34:6,7 Ex 20:6 ^b Ps 7:9 Ex 20:5 23:7 34:7 Ps 5:4,5 Na 1:2,3 (* Ps 7:9 AV = Ps 7:10 SV, Ps 5:4 AV = Ps 5:5 SV, Ps 5:5 AV = Ps 5:6 AV)

The Second Part. Of Man's Deliverance

DER ZWEITE TEIL. Von des Menschen Erlösung

The Second Part. Of Man's Deliverance

HET TWEEDE DEEL. Onze Verlossing

DEEL 2. VAN DES MENSEN VERLOSSING

Lord's Day 5

Zondag 5

ZONDAG 5

12.

Frage 12 :

12.

Vraag 12:

Vr.12.

Quoniam igitur iusto Dei iudicio, temporalibus et aeternis poenis obnoxii sumus: est-ne reliqua ulla ratio aut via, qua his poenis liberemur, et Deo reconciliemur?

Vult Deus suae iustitiae satisfieri: quocirca necesse est, vel per nos, vel per alium satisfaciamus.

Wenn wir nun nach dem gerechten Urteil Gottes zeitliche und ewige Strafe verdient haben, wie können wir dieser Strafe entgehen und wiederum Gnade bekommen?

Gott will, daß seiner Gerechtigkeit Genüge geschehe (2.Mose 20,5; 23,7), deswegen müssen wir ihr entweder selbst oder durch einen anderen das volle Sühnegeld bezahlen (Röm 8,3.4).

Q. Since, according to God's righteous judgment we deserve temporal and eternal punishment, how can we escape this punishment and be again received into favour?

A. God demands that His justice be satisfied.¹ Therefore full payment must be made either by ourselves or by another.²

¹ Ex. 20:5; 23:7; Rom. 2:1-11. ² Is. 53:11; Rom. 8:3, 4.

Hoe kunnen wij aan deze straf ontkomen en weer in genade aangenomen worden, nu wij naar Gods rechtvaardig oordeel straf in tijd en eeuwigheid verdiend hebben?

Antwoord: God wil dat aan zijn gerechtigheid wordt voldaan¹. Daarom moeten wij of zelf of door een ander volkomen betalen².

¹ Gen. 2:17; Ex. 20:5; Ex. 23:7; Ezech. 18: 4; Hebr. 10: 30. ² Matt. 5: 26; Rom. 8:3, 4.

Aangezien wij dan naar het rechtvaardig oordeel Gods tijdelijke en eeuwige straf verdiend hebben, is er enig middel, waardoor wij deze straf zouden kunnen ontgaan en wederom tot genade komen?

Antw. God wil aan Zijn gerechtigheid genoeg geschiede ^a; daarom moeten wij aan haar, of door onszelven, of door een ander, volkomenlijk betalen ^b.

^a Ge 2:17 Ex 23:7 Eze 18:4 Mt 5:26 2Th 1:6 Lu 16:2 ^b Ro 8:4

13.

Frage 13 :

13.

Vraag 13:

Vr.13.

Possumusne ipsi per nos satisfacere?

Nulla ex parte: quin etiam debitum in singulos dies augemus.

Können wir aber selbst das Sühnegeld bezahlen?

Mitnichten; sondern wir machen sogar die Schuld noch täglich größer (Hiob 9,3; 15,15; Mt 6,12),

Q. Can we ourselves make this payment?

A. Certainly not. On the contrary, we daily increase our debt.¹

¹ Ps. 130:3; Matt. 6:12; Rom. 2:4, 5.

Maar kunnen wij zelf betalen?

Antwoord: Op geen enkele manier. Wij maken de schuld juist elke dag groter¹.

¹ Job 4: 18, 19; Job 9: 2,3; Job 15: 16; Ps. 130:3; Matt. 6: 12; Matt. 16: 26; Matt. 18: 25.

Maar kunnen wij door onszelven betalen?

Antw. In generlei wijze, maar wij maken ook de schuld nog dagelijks meerder ^a.

^a Job 9:2 Job 15:15,16 Job 4:18,19 Ps 130:3 Mt 6:12 Mt 18:25 Mt 16:26

14.

Frage 14 :

14.

Vraag 14:

Vr.14.

Potestne ulla creaturarum, in coelo vel in terra, quae tantum creatura sit, pro nobis satisfacere?

Nulla. Nam principio non vult Deus quod homo peccavit, id in ulla alia creatura plectere. Deinde nec potest quidem, quod nihil nisi creatura sit , iram Dei adversus peccatum sustinere, et alios ab ea liberare.

Kann aber irgendeine bloße Kreatur für uns bezahlen?

Keine; denn erstens will Gott an keiner anderen Kreatur strafen, was der Mensch verschuldet hat (Hebr 2,14-16). Zweitens kann auch keine bloße Kreatur die Last des ewigen Zorns Gottes gegen die Sünde ertragen und andere davon erlösen (Ps 130,3).

Q. Can any mere creature pay for us?

A. No. In the first place, God will not punish another creature for the sin which man has committed.¹ Furthermore, no mere creature can sustain the burden of God's eternal wrath against sin and deliver others from it.²

¹ Ezek. 18:4, 20; Heb. 2:14-18. ² Ps. 130:3; Nah. 1:6.

Kan een schepsel dat alleen maar schepsel is, voor ons betalen?

Antwoord: Nee, want ten eerste wil God geen ander schepsel straffen voor de schuld die de mens gemaakt heeft¹; ten tweede kan ook geen schepsel dat alleen maar schepsel is, de last van de eeuwige toorn van God tegen de zonde dragen en andere schepselen daarvan verlossen².

¹ Gen. 3: 17; Ezech. 18: 4. ² Ps 130:3; Nahum 1:6.

Kan ook ergens een bloot schepsel gevonden worden, dat voor ons betale?

Antw. Neen; want ten eerste wil God aan geen ander schepsel de schuld straffen, die de mens gemaakt heeft ^a; ten andere zo kan ook geen bloot schepsel den last van den eeuwigen toorn Gods tegen de zonde dragen en andere schepselen daarvan verlossen ^b.

^a Eze 18:4 Ge 3:17 ^b Na 1:6 Ps 130:3

15.

Frage 15 :

15.

Vraag 15:

Vr.15.

Qualis ergi quaerendus est Mediator et Liberator?

Qui verus quidem homo sit, ac perfecte iustus, et tamen omnibus creaturis potentior, hoc est, qui simul etiam sit verus Deus

Was müssen wir denn für einen Mittler und Erlöser suchen?

Einen solchen, der ein wahrer (1.Kor 15,21) und gerechter Mensch (Jer 23,5.6; 33,15.16; Ps 53,4; Jes 53,9; 2.Kor 5,21) und doch stärker als alle Kreaturen, das heißt zugleich wahrer Gott ist (Hebr 7,16 .26; Jes 7,14; Röm 8,3.4; 9,5).

Q. What kind of mediator and deliverer must we seek?

A. One who is a true¹ and righteous² man, and yet more powerful than all creatures; that is, one who is at the same time true God.³

¹ I Cor. 15:21; Heb. 2:17. ² Is. 53:9; II Cor. 5:21; Heb. 7:26. ³ Is. 7:14; 9:6; Jer. 23:6; John 1:1; Rom. 8:3, 4.

Wat voor een Middelaar en Verlosser moeten wij dan zoeken?

Antwoord: Een Middelaar die een echt¹ en rechtvaardig mens² is en toch sterker dan alle schepselen, dat wil zeggen: die tegelijk echt God is³.

¹ 1 Kor. 15:21. ² Hebr. 7: 26. ³ Jes. 7:14; Jes. 9:5; Jer. 23:6; Luc. 11: 22; Rom. 8:3, 4.

Wat moeten wij dan voor een Middelaar en Verlosser zoeken?

Antw. Zulk een, Die een waarachtig ^a en rechtvaardig ^b mens is, en nochtans ook sterker dan alle schepselen, dat is, Die ook tegelijk waarachtig God is ^c.

^a 1Co 15:21 ^b Heb 7:26 ^c Jes 7:14 Jes 9:6 Jer 23:6 Lu 11:22 (* Jes 9:6 AV = Jes 9:5 SV)

Lord's Day 6

Zondag 6

ZONDAG 6

16.

Frage 16 :

16.

Vraag 16:

Vr.16.

Cur necesse est eum verum hominem, et quidem perfecte iustum esse?

Quia iustitia Dei postulat, ut eadem natura humana quae peccavit, ipsa pro peccato dependat: qui vero ipse peccator esset, pro aliis dependere non posset.

Warum muß er ein wahrer und gerechter Mensch sein?

Weil die Gerechtigkeit Gottes fordert (Röm 5,12 .15), daß die menschliche Natur, die gesündigt hat, für die Sünde bezahlt, und weil einer, der selbst ein Sünder ist, nicht für andere bezahlen kann (1 Petr 3,18; Jes 53,3-5 .10 .11.

Q. Why must He be a true and righteous man?

A. He must be a true man because the justice of God requires that the same human nature which has sinned should pay for sin.¹ He must be a righteous man because one who himself is a sinner cannot pay for others.²

¹ Rom: 5:12, 15; I Cor. 15:21; Heb. 2:14-16. ² Heb. 7:26, 27; I Pet. 3:18.

Waarom moet de Middelaar een echt en rechtvaardig mens zijn?

Antwoord: Omdat Gods gerechtigheid eist, dat de menselijke natuur, die gezondigd heeft, ook voor de zonde betaalt¹, en omdat een mens die zelf zondaar is, niet voor anderen kan betalen².

¹ Jes. 53: 3-5; Jer. 33: 15; Ezech. 18: 4, 20; Rom. 5:12-15; 1 Kor. 15:21; Hebr. 2:14-16. ² Ps. 49: 8; Hebr. 7:26, 27; 1 Petr. 3:18.

Waarom moet Hij een waarachtig en rechtvaardig mens zijn?

Antw. Omdat de rechtvaardigheid Gods vorderde, dat de menselijke natuur, die gezondigd had, voor de zonde betaalde ^a; en dat een mens, zelf een zondaar zijnde, niet kon voor anderen betalen ^b.

^a Eze 18:4,20 Ro 5:18 1Co 15:21 Heb 2:14-16 ^b Heb 7:26,27 Ps 49:7 1Pe 3:18 (* Ps 49:7 AV = Ps 49:8 SV)

17.

Frage 17 :

17.

Vraag 17:

Vr.17.

Quare oportet eum simul etiam vere Deum esset?

Ut potentia suae divinitatis, onus irae divinae, carne sua sustinere, nobisque amissam iustitiam et vitam reparare ac restituere posset.

Warum muß er zugleich wahrer Gott sein?

Damit er durch die Kraft seines Gottseins (Jes 53,8; Apg 2,24; 1. Petr 3,18) die Last des Zorns Gottes in seinem Menschsein ertragen und uns die Gerechtigkeit und das Leben erwerben (Joh 3,16; Apg 20,28) und wiedergeben kann (Joh 1,4).

Q. Why must He at the same time be true God?

A. He must be true God so that by the power of His divine nature¹ He might bear in His human nature the burden of God's wrath,² and might obtain for us and restore to us righteousness and life.³

¹ Is. 9:5. ² Deut. 4:24; Nah. 1:6; Ps. 130:3. ³ Is. 53:5, 11; John 3:16; II Cor. 5:21.

Waarom moet de Middelaar tegelijk echt God zijn?

Antwoord: Om uit kracht van zijn godheid¹ de last van Gods toorn² aan zijn menselijke natuur te kunnen dragen³, en ons de gerechtigheid en het leven te kunnen verwerven en teruggeven⁴.

¹ Jes. 9:5; Rom. 1: 4; Hebr. 1: 3. ² Deut. 4:24; Nahum 1:6; Ps. 130:3. ³ Jes. 53:4, 11. ⁴ Jes. 53: 5, 11; Jes. 54: 8; Joh. 3: 16; Hand. 20: 28; 1 Petr. 3: 18. ⁴

Waarom moet Hij tegelijk waarachtig God zijn?

Antw. Opdat Hij, uit kracht Zijner Godheid ^a, den last van den toorn Gods ^b aan Zijn mensheid zou kunnen dragen ^c, en ons de gerechtigheid en het leven zou kunnen verwerven en wedergeven ^d.

^a Jes 9:6 Jes 63:3 (* Jes 9:6 AV = Jes 9:5 SV) ^b De 4:24 Na 1:6 Ps 130:3 ^c Jes 53:4,11 ^d Jes 53:5,11

18.

Frage 18 :

18.

Vraag 18:

Vr.18.

Quis autem est ille Mediator, qui simul est et vere Deus, et verus, ac perfecte iustus homo?

Dominus noster Iesus Christus, qui factus est nobis Sapientia a Deo, Iustitia, Sanctificatio et Redemtio.

Wer ist aber dieser Mittler, der zugleich wahrer Gott und ein wahrer, gerechter Mensch ist?

Unser Herr Jesus Christus (Mt 1,23; 1.Tim 3,16; Lk 2,11), der uns zur vollkommenen Erlösung und Gerechtigkeit geschenkt ist (1.Kor 1,30).

Q. But who is that Mediator who at the same time is true God and a true and righteous man?

A. Our Lord Jesus Christ,¹ whom God made our wisdom, our righteousness and sanctification and redemption (I Corinthians 1:30).

¹ Matt. 1:21-23; Luke 2:11; I Tim. 2:5; 3:16.

Wie is dan deze Middelaar, die echt God¹ en tegelijk een echt² en rechtvaardig mens is³?

Antwoord: Onze Here Jezus Christus⁴, die ons door God geschonken is tot wijsheid, rechtvaardigheid, heiliging en tot een volkomen verlossing⁵.

¹ Jer. 23: 6; Mal. 3: 1; Rom. 8: 3; Gal. 4: 4; 1 Joh. 5: 20. ² Luc. 1: 42; Luc. 2: 6,7; Rom. 1: 3; Filip. 2: 7; Hebr. 2 : 14, 17; Hebr. 4: 15. ³ Jes. 53: 9, 11; Jer. 23: 5; Luc. 1: 35; Joh. 8: 46; Hebr. 4: 15; Hebr. 7: 26; 1 Petr. 1 : 19; 1 Petr. 2 : 22; 1 Petr. 3: 18. ⁴ Matt. 1: 23; Luc. 2: 11; Joh. 1: 1, 14; Joh. 14: 6; Rom. 9: 5; 1 Tim. 2: 5; 1 Tim. 3: 16; Hebr. 2: 9. ⁵ 1 Kor. 1: 30; 2 Kor. 5: 21.

Maar wie is deze Middelaar, Die tegelijk waarachtig God ^a en een waarachtig ^b rechtvaaardig mens is ^c?

Antw. Onze Heere Jezus Christus ^d, Die ons van God tot wijsheid, rechtvaardigheid, heiligmaking, en tot een volkomen verlossing geschonken is ^e.

^a 1Jo 5:20 Ro 9:5 Ro 8:3 Ga 4:4 Jes 9:7 Jer 23:6 Mal 3:1 (* Jes 9:7 AV = Jes 9:6 SV) ^b Lu 1:42 Lu 2:6,7 Ro 1:3 Ro 9:5 Php 2:7 Heb 2:14,16,17 Heb 4:15 ^c Jes 53:9,11 Jer 23:5 Lu 1:35 Joh 8:46 Heb 4:15 Heb 7:26 1Pe 1:19 1Pe 2:22 1Pe 3:18 ^d 1Ti 2:5 Mt 1:23 1Ti 3:16 Lu 2:11 Heb 2:9 ^e 1Co 1:30

19.

Frage 19 :

19.

Vraag 19:

Vr.19.

Unde id scis?

Ex Evangelio, quod Deus primum in paradiso patefecit: ac deinceps per Patriarchas, et Prophetas propagavit: Sacrificiis, reliquisque ceremoniis legis adumbravit: Ad extremum vero, per filium suum unigenitum complevit.

Woher weißt du das?

Aus dem heiligen Evangelium, das Gott selbst zuerst im Paradies (1.Mose 3,15) offenbart hat, danach durch die heiligen Erzväter (1.Mose 22,18; 49,10.11; Röm 1,2; Hebr 1,1; Apg 3,22-24; Apg 10,43) und Propheten hat verkündigen lassen und durch die Opfer und anderen Zeremonien des Gesetzes vorgebildet (Joh 5,46; Hebr 10,7), schließlich aber durch seinen einzigen geliebten Sohn erfüllt hat (Röm 10,4; Gal 4,4.5).

Q. From where do you know this?

A. From the holy gospel, which God Himself first revealed in Paradise.¹ Later, He had it proclaimed by the patriarchs² and prophets,³ and foreshadowed by the sacrifices and other ceremonies of the law.⁴ Finally, He had it fulfilled through His only Son.⁵

¹ Gen. 3:15. ² Gen. 12:3; 22:18; 49:10. ³ Is. 53; Jer. 23:5, 6; Mic. 7:18-20; Acts 10:43; Heb. 1:1. ⁴ Lev. 1:7; John 5:46; Heb. 10:1-10. ⁵ Rom. 10:4; Gal. 4:4, 5; Col. 2:17.

Waaruit weet u dat?

Antwoord: Uit het heilig evangelie. God heeft dat eerst zelf in het paradijs geopenbaard¹. Daarna heeft Hij het door de heilige aartsvaders² en profeten laten verkondigen³. Ook heeft Hij dat evangelie van tevoren laten afbeelden door de offers en andere schaduwachtige gebruiken die Hij in de wet had voorgeschreven⁴. Tenslotte heeft Hij het door zijn eniggeboren Zoon vervuld⁵.

¹ Gen. 3:15. ² Gen. 12:3; Gen. 22:18; Gen. 26: 4; Gen. 49: 10. ³ Jes. 42: 1-4; Jes. 43: 25; Jes. 49: 6; Jes. 53; Jer. 23:5, 6; Jer. 31: 32, 33; Micha 7:18-20; Joh. 5: 46; Hand. 3 : 22-24; Hand. 10:43; Rom. 1: 2; Hebr. 1:1. ⁴ Kol. 2: 17; Hebr. 10: 1, 7. ⁵ Rom. 10:4; Gal. 3: 24; Gal. 4: 4, 5; Kol. 2:17.

Waaruit weet gij dat?

Antw. Uit het heilig Evangelie, hetwelk God Zelf eerstelijk in het paradijs heeft geopenbaard ^a, en daarna door de heilige patriarchen ^b en profeten ^c laten verkondigen, en door de offeranden en andere ceremoniën der Wet laten voorbeelden ^d, en ten laatste door Zijn eniggeboren Zoon vervuld ^e.

^a Ge 3:15 ^b Ge 12:3 Ge 22:18 Ge 49:10 ^c Jes 53:1-12 Jes 42:1-4 Jes 43:25 Jes 49:5,6,22,23 Jer 23:5,6 Jer 31:32,33 Jer 32:39-41 Mic 7:18-20 Han 10:43 Han 3:22-24 Ro 1:2 Heb 1:1 ^d Heb 10:1,7 Col 2:7 Joh 5:46 ^e Ro 10:4 Ga 4:4 Ga 3:24 Col 2:17

Lord's Day 7

Zondag 7

ZONDAG 7

20.

Frage 20 :

20.

Vraag 20:

Vr.20.

Num igitur omnibus hominibus qui in Adamo perierant, per Christum salus redditur?

Non omnibus, verum iis tantum qui vera fide ipsi inseruntur, eiusque beneficia amplectuntur.

Werden denn alle Menschen wiederum durch Christus selig, wie sie durch Adam verloren worden sind?

Nein; sondern nur diejenigen, die durch wahren Glauben ihm eingeleibt werden und alle seine Wohltaten annehmen (Joh 1,12; Jes 53,11; Ps 2,12; Röm 11,17 .19; Hebr 4,2; 10,39).

Q. Are all men, then, saved by Christ just as they perished through Adam?

A. No. Only those are saved who by a true faith are grafted into Christ and accept all His benefits.¹

¹ Matt. 7:14; John 1:12; 3:16, 18, 36; Rom. 11:16-21.

Krijgen dan alle mensen door Christus het heil terug, zoals zij in Adam veroordeeld zijn?

Antwoord: Nee¹, maar alleen zij die door waar geloof bij Hem worden ingelijfd en al zijn weldaden aannemen².

¹ Matt. 7:14; Matt. 22: 14. ² Ps. 2: 12; Marc. 16: 16; Joh. 1: 12, 13; Joh. 3: 16, 18, 36; Rom. 3: 22; Rom. 11: 20; Hebr. 4: 2,3; Hebr. 5: 9, Hebr. 10: 39; Hebr. 11: 6.

Worden dan alle mensen wederom door Christus zalig, gelijk zij door Adam zijn verdoemd geworden?

Antw. Neen zij ^a, maar alleen degenen, die Hem door een waar geloof worden ingelijfd en al Zijn weldaden aannemen ^b.

^a Mt 7:14 Mt 22:14 ^b Mr 16:16 Joh 1:12 Joh 3:16,18,36 Jes 53:11 Ps 2:12 Ro 3:22 Ro 11:20 Heb 4:3 Heb 5:9 Heb 10:39 Heb 11:6

21.

Frage 21 :

21.

Vraag 21:

Vr.21.

Quid est fides?

Est non tantum notitia, qua firmiter assentior omnibus quae Deus nobis in verbo suo patefecit, sed etiam certa fiducia, a Spiritu Sancto, per Evangelium in corde meo accensa, qua in Deo acquiesco, certo statuens, non solum aliis, sed mihi quoque remissionem peccatorum, aeternam iustitiam et vitam donata esse, idque gratis ex Dei misericordia, propter unius Christi meritum.

Was ist wahrer Glaube?

Es ist nicht nur eine sichere Erkenntnis, durch die ich alles für wahr halte, was uns Gott in seinem Wort offenbart hat (Hebr 11,1 .3; Jak 1,18; 2,19), sondern auch ein herzliches Vertrauen (Röm 4,16-21; 5,1; 10,10), welches der Heilige Geist (2.Kor 4,13; Eph 2,8.9; Mt 16,17; Phil 1,19) durchs Evangelium in mir wirkt (Röm 1,16; 10,17), daß nicht nur anderen, sondern auch mir Vergebung der Sünden, ewige Gerechtigkeit und Seligkeit von Gott geschenkt ist (Hebr 11,7-10; Röm 1,16) aus lauter Gnade, allein um des Verdienstes Christi willen (Eph 2,7 .8.9; Röm 3,24-26; Gal 2,16).

Q. What is true faith?

A. True faith is a sure knowledge whereby I accept as true all that God has revealed to us in His Word.¹ At the same time it is a firm confidence² that not only to others, but also to me,³ God has granted forgiveness of sins, everlasting righteousness, and salvation,⁴ out of mere grace, only for the sake of Christ's merits.⁵ This faith the Holy Spirit works in my heart by the gospel.⁶

¹ John 17:3, 17; Heb. 11:1-3; James 2:19. ² Rom. 4:18-21; 5:1; 10:10; Heb. 4:16. ³ Gal. 2:20. ⁴ Rom. 1:17; Heb. 10:10. ⁵ Rom.3:20-26; Gal. 2:16; Eph. 2:8-10. ⁶ Acts 16:14; Rom. 1:16; 10:17; I Cor. 1:21.

Wat is waar geloof?

Antwoord: Waar geloof is een stellig weten waardoor ik alles voor betrouwbaar houd, wat God ons in zijn Woord geopenbaard heeft¹. Tegelijk is het een vast vertrouwen², dat de Heilige Geest³ door het evangelie in mijn hart werkt⁴, dat niet alleen aan anderen, maar ook aan mij vergeving van de zonden, eeuwige gerechtigheid en eeuwig heil⁵ door God geschonken zijn, enkel uit genade, alleen op grond van de verdienste van Christus⁶.

¹ Rom. 4: 20, 21; Hebr. 11: 1, 3; Jak. 1: 6. ² Ps. 9: 11; Rom. 4: 16-21; Rom. 5: 1; Rom. 10: 10; Ef. 3: 12; Hebr. 4: 16. ³ Matt. 16: 17; Joh. 3: 5; Joh. 6: 29; Hand. 16: 14; 2 Kor. 4 : 13; Ef. 2: 8; Filip. 1: 29. ⁴ Marc. 16: 15; Hand. 10: 44; Hand. 16: 14; Rom. 1: 16; Rom. 10: 17; 1 Kor. 1: 21. ⁵ Hab. 2: 4; Hand. 10: 43; Rom. 1: 17; Gal. 3: 11; Hebr. 10: 10, 38. ⁶ Luc. 1: 77, 78; Joh. 20: 31; Hand. 10: 43; Rom. 3: 24; Rom. 5: 19; Gal. 2: 16.

Wat is een waar geloof?

Antw. Een waar geloof is niet alleen een stellig weten of kennis, waardoor ik alles voor waarachtig houd, wat ons God in Zijn Woord geopenbaard heeft ^a, maar ook een vast vertrouwen ^b, hetwelk de Heilige Geest ^c door het Evangelie in mijn hart werkt ^d, dat niet alleen anderen, maar ook mij vergeving der zonden, eeuwige gerechtigheid en zaligheid ^e van God geschonken is, uit louter genade, alleen om der verdienste van Christus wil ^f.

^a Jak 2:19 ^b Heb 11:1,7 Ro 4:18-21 Ro 10:10 Eph 3:12 Heb 4:16 Jak 1:6 ^c Ga 5:22 Mt 16:17 2Co 4:13 Joh 6:29 Eph 2:8 Php 1:19 Han 16:14 ^d Ro 1:16 Ro 10:17 1Co 1:21 Han 10:44 Han 16:14 ^e Ro 1:17 Ga 3:11 Heb 10:10,38 Ga 2:16 ^f Eph 2:8 Ro 3:24 Ro 5:19 Lu 1:77,78

22.

Frage 22 :

22.

Vraag 22:

Vr.22.

Quaeriam sunt illa quae necesse est hominem Christianum credere?

Omnia quae nobis in Evangelio promittuntur, quorum summa in Symbolo Apostolico, seu in capitibus catholicae et indubitatae omnium Christianorum fidei, breviter comprehenditur

Was muß aber ein Christ glauben?

Alles, was uns im Evangelium verheißen wird (Joh 20,31; Mt 28,20), wie es uns die Artikel des Bekenntnisses unseres allgemeinen unangezweifelten christlichen Glaubens in einer Zusammenfassung lehren.

Q. What, then, must a Christian believe?

A. All that is promised us in the Gospel,¹ which the articles of our catholic and undoubted Christian faith teach us in a summary.

¹ Matt. 28:19; John 20:30, 31.

Wat moet een christen geloven?

Antwoord: Alles wat ons in het Evangelie beloofd wordt. Daarvan geven de artikelen van ons algemeen en ontwijfelbaar christelijk geloof een samenvatting¹.

¹ Matt. 28:19; Marc. 1: 15; Joh. 20: 31.

Wat is dan een Christen nodig te geloven?

Antw. Al wat ons in het Evangelie beloofd wordt ^a, hetwelk ons de Artikelen van ons algemeen en ongetwijfeld Christelijk geloof in een hoofdsom leren.

^a Joh 20:31 Mt 28:19 Mr 1:15

23.

Frage 23 :

23.

Vraag 23:

Vr.23.

Quod est illud Symbolum?

Credo in Deum patrem, omnipotentem, creatorem coeli et terrae. Et in Iesum Christum, filium eius unigenitum, Dominum nostrum, qui conceptus est de Spiritu Sancto, natus ex Maria virgine, passus sub Pontio Pilato, crucifixus, mortuus et sepultus, descendit ad inferna, tertio die resurrexit a mortuis, ascendit ad caelos, sedet ad dextram Dei Patris omnipotentis, inde venturus est iudicatum [sic!] vivos et mortuos. Credo in Spiritum Sanctum. Credo sanctam Ecclesiam catholicam, sanctorum communionem, remissionem peccatorum, carnis resurrectionem et vitam aeternam

Wie lautet dieses Glaubensbekenntnis?

»Ich glaube an Gott Vater,
den Allmächtigen,
den Schöpfer des Himmels und der Erde.

Und an Jesus Christus,
seinen eingeborenen Sohn, unseren Herrn,
der empfangen ist von dem Heiligen Geist,
geboren von Maria, der Jungfrau,
gelitten unter Pontius Pilatus,
gekreuzigt, gestorben und begraben,
hinabgestiegen zur Hölle,
am dritten Tage wieder auferstanden von den Toten,
aufgefahren gen Himmel;
er sitzt zur Rechten Gottes,
des allmächtigen Vaters;
von dort wird er kommen,
zu richten die Lebendigen und die Toten.

Ich glaube an den Heiligen Geist,
eine heilige allgemeine christliche Kirche,
die Gemeinschaft der Heiligen,
Vergebung der Sünden,
Auferstehung des Fleisches
und ein ewiges Leben.«

Q. What are these articles?

A. III.1.I believe in God the Father almighty, III.1. Creator of heaven and earth. III.2.I believe in Jesus Christ, III.2.His only begotten Son, our Lord; III.3.He was conceived by the Holy Spirit, III.3.born of the virgin Mary; III.4.suffered under Pontius Pilate, III.4.was crucified, dead, and buried; III.4.He descended into hell; III.5.On the third day He arose from the dead; III.6.He ascended into heaven, III.6.and sits at the right hand III.6.of God the Father almighty; III.7.from there He will come to judge III.7.the living and the dead. III.8.I believe in the Holy Spirit; III.9.I believe a holy catholic Christian church, III.9.the communion of saints; III.10.the forgiveness of sins; III.11.the resurrection of the body; III.12.and the life everlasting.

Hoe luiden die artikelen?

Antwoord:  

Ik geloof in God de Vader, de Almachtige, Schepper van de hemel en de aarde.   En in Jezus Christus, zijn eniggeboren Zoon, onze Here;   die ontvangen is van de Heilige Geest, geboren uit de maagd Maria;   die geleden heeft onder Pontius Pilatus, is gekruisigd, gestorven, en begraven; neergedaald in de hel;   op de derde dag opgestaan uit de doden;   opgevaren naar de hemel, en zit aan de rechterhand van God de Almachtige Vader;   vandaar zal Hij komen om te oordelen de levenden en de doden.   Ik geloof in de Heilige Geest.   Ik geloof een heilige, algemene, christelijke kerk, de gemeenschap der heiligen;   vergeving van de zonden;   opstanding van het vlees;   en een eeuwig leven.  

Hoe luiden die Artikelen?

Antw.
1. Ik geloof in God den Vader, den Almachtige, Schepper des hemels en der aarde.
2. En in Jezus Christus, Zijn eniggeboren Zoon, onze Heere;
3. Die ontvangen is van den Heiligen Geest, geboren uit de maagd Maria;
4. Die geleden heeft onder Pontius Pilatus, is gekruisigd, gestorven en begraven, nedergedaald ter helle;
5. ten derden dage wederom opgestaan van de doden;
6. opgevaren ten hemel, zittende ter rechterhand Gods des almachtigen Vaders;
7. vanwaar Hij komen zal om te oordelen de levenden en de doden.
8. Ik geloof in den Heiligen Geest.
9. Ik geloof een heilige, algemene, Christelijke Kerk, de gemeenschap der heiligen;
10. vergeving der zonden;
11. wederopstanding des vleses;
12. en een eeuwig leven.

Lord's Day 8

Zondag 8

ZONDAG 8

24.

Frage 24 :

24.

Vraag 24:

Vr.24.

In quot partes distribuitur hoc Symbolum?

In tres partes. Prima est de aeterno Patre, et nostri creatione. Altera est de Filio, et nostri redemtione. Tertia est de Spiritu sancto, et nostri sanctificatione.

Wie werden diese Artikel eingeteilt?

In drei Teile: Der erste ist von Gott dem Vater und unserer Erschaffung. Der zweite von Gott dem Sohn und unserer Erlösung. Der dritte von Gott dem Heiligen Geist und unserer Heiligung.

Q. How are these articles divided?

A. Into three parts: the first is about God the Father and our creation; the second about God the Son and our redemption; the third about God the Holy Spirit and our sanctification.

Hoe worden deze artikelen ingedeeld?

Antwoord: In drie delen. Het eerste gaat over God de Vader en onze schepping; het tweede over God de Zoon en onze verlossing; het derde over God de Heilige Geest en onze heiliging.

Hoe worden deze Artikelen gedeeld?

Antw. In drie delen. Het eerste is van God den Vader en onze schepping.Het andere van God den Zoon en onze verlossing. Het derde van God den Heiligen Geest en onze heiligmaking.

25.

Frage 25 :

25.

Vraag 25:

Vr.25.

Cum una sit tantum essentia divina: cur tres istos nominas, Patrem, Filium et Spiritum sanctum?

Quia Deus ita se in suo verbo patefecit, quod tres hae distinctae personae, sint unus ille verus et aeternus Deus.

Wenn es nur ein einziges göttliches Wesen gibt (5.Mose 6,4), warum nennst du drei, den Vater, Sohn und Heiligen Geist?

Weil sich Gott so in seinem Wort geoffenbart hat (Jes 61,1; Ps 110,1; Mt 3,16.17; 28,19; 1.Joh 5,7), daß diese drei unterschiedlichen Personen der eine wahrhaftige ewige Gott seien.

Q. Since there is only one God,¹ why do you speak of three persons, Father, Son, and Holy Spirit?

A. Because God has so revealed Himself in His Word² that these three distinct persons are the one, true, eternal God.

¹ Deut. 6:4; Is. 44:6; 45:5; I Cor. 8:4, 6. ² Gen. 1:2, 3; Is. 61:1; 63:8-10; Matt. 3:16, 17; 28:18, 19; Luke 4:18; John 14:26; 15:26; II Cor. 13:14; Gal. 4:6; Tit. 3:5, 6. God the Father and Our Creation

Waarom noemt u drie Personen: de Vader, de Zoon en de Heilige Geest, terwijl er toch maar een God is¹?

Antwoord: Omdat God Zich zo in zijn Woord geopenbaard heeft: deze drie onderscheiden Personen zijn de ene, ware en eeuwige God².

¹ Deut. 6:4; Jes. 44:6; Jes. 45: 5; 1 Kor. 8: 4, 6; Ef. 4: 5,6. ² Gen. 1: 2,3; Jes. 61: 1; Matt. 3: 16, 17; Matt. 28: 19; Luc. 1: 35; Luc. 4: 18; Joh. 14: 26; Joh. 15: 26; Hand. 2: 32, 33; 2 Kor. 13: 13; Gal. 4: 6; Ef. 2: 18; Tit. 3: 4-6.

Aangezien er maar een enig Goddelijk Wezen is ^a, waarom noemt gij den Vader, den Zoon en den Heilige Geest?

Antw. Omdat God Zich alzo in Zijn Woord geopenbaard heeft ^b, dat deze drie onderscheidene Personen de enige, waarachtige en eeuwige God zijn.

^a De 6:4 Eph 4:6 Jes 44:6 45:5 1Co 8:4,6 ^b Jes 61:1 Lu 4:18 Ge 1:2,3 Ps 33:6 Jes 48:16 Mt 3:16,17 Mt 28:19 1Jo 5:7 Jes 6:1 Jes 6:3 Joh 14:26 Joh 15:26 2Co 13:13 Ga 4:6 Eph 2:18 Tit 3:5,6

OF GOD THE FATHER

Von Gott dem Vater

OF GOD THE FATHER

GOD DE VADER EN ONZE SCHEPPING

VAN GOD DEN VADER EN ONZE SCHEPPING

Lord's Day 9

Zondag 9

ZONDAG 9

26.

Frage 26 :

26.

Vraag 26:

Vr.26.

Quid credis cum dicis: Credo in Deum patrem, omnipotentem, creatorem coeli et terrae?

Credo, aeternum patrem Domini nostri Iesu Christi, qui coelum et terram cum omnibus, quae in iis sunt, ex nihilo creavit quique eadem aeterno suo consilio et providentia sustentat ac gubernat propter Christum, Deum meum et patrem meum esse. Itaque sic ei confido, sic in eo acquiesco, ut non dubitem, quin provisurus sit omnibus, tum animo tum corpori meo necessariis: quinetiam quae mihi mala in hac aerumnosa vita immittit, ea in meam salutem sit conversurus: cum et facere id possit, ut omnipotens Deus et facere id velit, ut benignus pater.

Was glaubst du, wenn du sprichst: »Ich glaube an Gott Vater, den Allmächtigen, Schöpfer des Himmels und der Erde«?

Daß der ewige Vater unseres Herrn Jesu Christi, der Himmel und Erde samt allem, was darinnen ist, aus nichts erschaffen hat (1.Mose 1,1; Ps 33,6) und sie noch immer durch seinen ewigen Rat und Vorsehung erhält und regiert (Ps 104,10-17 .27-30; Mt 10,29; Hebr 1,3; Ps 115,1-3), um seines Sohns Christi willen mein Gott und mein Vater ist (Joh 1,12; Röm 8,15; Gal 4,5-7; Eph 1,5), auf den ich so vertraue, daß ich nicht zweifele, daß er mich mit allem, was für Leib und Seele nötig ist, versorgen wird (Ps 55,23; Mt 6,25-26; Lk 12,22), und auch alles Übel, das er mir in diesem Jammertal zuschickt, mir zum Guten wenden wird (Röm 8,28), weil er's tun kann als ein allmächtiger Gott (Röm 10,12) und auch tun will als ein getreuer Vater (Mt 6,25-26; 7,9-11).

Q. What do you believe when you say: I believe in God the Father almighty, Creator of heaven and earth?

A. That the eternal Father of our Lord Jesus Christ, who out of nothing created heaven and earth and all that is in them,¹ and who still upholds and governs them by His eternal counsel and providence,² is, for the sake of Christ His Son, my God and my Father.³ In Him I trust so completely as to have no doubt that He will provide me with all things necessary for body and soul,⁴ and will also turn to my good whatever adversity He sends me in this life of sorrow.⁵ He is able to do so as almighty God,⁶ and willing also as a faithful Father.⁷

¹ Gen. 1 and 2; Ex. 20:11; Job 38 and 39; Ps. 33:6; Is. 44:24; Acts 4:24; 14:15. ² Ps. 104:27-30; Matt. 6:30; 10:29; Eph. 1:11. ³ John 1:12, 13; Rom. 8:15, 16; Gal. 4:4-7; Eph. 1:5. ⁴ Ps. 55:22; Matt. 6:25, 26; Luke 12:22-31. ⁵ Rom. 8:28. ⁶ Gen. 18:14; Rom. 8:31-39. ⁷ Matt. 6:32, 33; 7:9-11.

Wat gelooft u, wanneer u zegt: Ik geloof in God de Vader, de Almachtige, Schepper van de hemel en de aarde?

Antwoord: Dat de eeuwige Vader van onze Here Jezus Christus, die hemel en aarde, met al wat erin is, uit niets geschapen heeft¹ en ze nog door zijn eeuwige raad en voorzienigheid in stand houdt en regeert², om zijn Zoon Jezus Christus mijn God en mijn Vader is³. Daarom vertrouw ik zo op Hem, dat ik er niet aan twijfel, of Hij zal mij voorzien van alles wat ik voor lichaam en ziel nodig heb⁴, en ook elk kwaad, dat Hij mij in dit moeitevol leven toedeelt, voor mij doen meewerken ten goede⁵. Want Hij kan dit doen als een almachtig God⁶ en wil het ook doen als een trouw Vader⁷.

¹ Gen. 1:1; Gen. 2:3; Ex. 20:11; Job 33: 4; Job 38: 4-11; Ps. 33:6; Jes. 40: 26; Hand. 4:24; Hand. 14:15. ² Ps. 104:2-5,27-30; Ps. 115: 3; Matt. 10: 29,30; Rom. 11: 36; Ef. 1:11. ³ Joh. 1:12; Rom 8:15; Gal. 4:5-7; Ef. 1:5. ⁴ Ps. 55:23; Matt. 6:25, 26; Luc. 12:22-24. ⁵ Rom. 8:28. ⁶ Rom. 8: 37-39; Rom. 10: 12; Openb. 1:8. ⁷ Matt. 6:32, 33; Matt. 7:9-11.

Wat gelooft gij met deze woorden: Ik geloof in God den Vader, den Almachtige, Schepper des hemels en der aarde?

Antw. Dat de eeuwige Vader onzes Heeren Jezus Christus, Die hemel en aarde, met al wat er in is, uit niet geschapen heeft ^a, Die ook door Zijn eeuwigen raad en voorzienigheid ze nog onderhoudt en regeert ^b, om Zijns Zoons Christus wil mijn God en mijn Vader is ^c; op Welken ik alzo vertrouw, dat ik niet twijfel of Hij zal mij met alle nooddruft des lichaams en der ziel verzorgen ^d, en ook al het kwaad dat Hij mij in dit jammerdal toeschikt, mij ten beste keren ^e; dewijl Hij zulks doen kan als een almachtig God ^f, en ook doen wil als een getrouw Vader ^g.

^a Ge 1:1-31 Ge 2:1-25 Ex 20:11 Job 33:4 Job 38:1-41 Job 39:1-30 Job 40:1-5 Han 4:24 Han 14:15 Ps 33:6 Jes 45:7 (* Job 38:1-41 AV = Job 38:1-38 en Job 39:1-3 SV, Job 39:1-40 en Job 40:1-5 = Job 39:4-38 SV) ^b Heb 1:3 Ps 104:27-30 Ps 115:3 Mt 10:29 Eph 1:11 ^c Joh 1:12 Ro 8:15 Ga 4:5-7 Eph 1:5 ^d Ps 55:22 Mt 6:25,26 Lu 12:22 (* Ps 55:22 AV = Ps 55:23 SV) ^e Ro 8:28 ^f Jes 46:4 Ro 10:12 ^g Mt 6:32,33 Mt 7:9-11

Lord's Day 10

Zondag 10

ZONDAG 10

27.

Frage 27 :

27.

Vraag 27:

Vr.27.

Quid est providentia Dei?

Omnipotens et ubique praesens Dei vis, qua coelum ac terram cum omnibus creaturis tamquam manu sustinet ac gubernat, ut omnia quae terra nascuntur, pluvia item et siccitas, fertilitas et sterilitas, cibus et potus, bona et adversa valetudo, divitiae et paupertas, omnia denique non temere aut fortuito, sed paterno eius consilio et voluntate contingant.

Was verstehst du unter der Vorsehung Gottes?

Die allmächtige und allgegenwärtige Kraft Gottes (Apg 17,25-28), durch die er Himmel und Erde samt allen Kreaturen, gleichwie mit seiner Hand, noch immer erhält (Hebr 1,3) und so regiert, daß Laub und Gras, Regen und Dürre, fruchtbare und unfruchtbare Jahre, Essen und Trinken (Jer 5,24; Apg 14,17), Gesundheit und Krankheit (Joh 9,3), Reichtum und Armut (Spr 22,2), überhaupt alles, nicht aus Zufall, sondern von seiner väterlichen Hand uns zukommt.

Q. What do you understand by the providence of God?

A. God's providence is His almighty and ever present power,¹ whereby, as with His hand, He still upholds heaven and earth and all creatures,² and so governs them that leaf and blade, rain and drought, fruitful and barren years, food and drink, health and sickness, riches and poverty,³ indeed, all things, come not by chance⁴ but by His fatherly hand.⁵

¹ Jer. 23:23, 24; Acts 17:24-28. ² Heb. 1:3. ³ Jer. 5:24; Acts 14:15-17; John 9:3; Prov. 22:2. ⁴ Prov. 16:33. ⁵ Matt. 10:29.

Wat verstaat u onder Gods voorzienigheid?

Antwoord: De almachtige en tegenwoordige kracht van God¹, waardoor Hij hemel en aarde, met alle schepselen, als met zijn hand in stand houdt en zo regeert², dat loof en gras, regen en droogte³, vruchtbare en onvruchtbare jaren, eten en drinken, gezondheid en ziekte, rijkdom en armoede en alle dingen⁴, niet bij toeval, maar uit zijn vaderhand ons ten deel vallen⁵.

¹ Ps. 94: 9, 10; Jes. 29: 15, 16; Jer. 23: 23, 24; Ezech. 8: 12; Matt. 17: 27; Hand. 17:25-28. ² Hebr. 1:3. ³ Jer. 5:24; Hand. 14: 17. ⁴ Spr. 22:2; Joh. 9:3. ⁵ Spr. 16:33; Matt. 10:29.

Wat verstaat gij door de voorzienigheid Gods?

Antw. De almachtige en alomtegenwoordige kracht Gods ^a, door welke Hij hemel en aarde, mitsgaders alle schepselen, gelijk als met Zijn hand nog onderhoudt, en alzo regeert ^b, dat loof en gras, regen en droogte ^c, vruchtbare en onvruchtbare jaren, spijze en drank, gezondheid en krankheid ^d, rijkdom en armoede ^e, en alle dingen, niet bij geval, maar van Zijn Vaderlijke hand ons toekomen ^f.

^a Han 17:25 Han 17:27,28 Jer 23:23,24 Jes 29:15,16 Eze 8:12 ^b Heb 1:3 ^c Jer 5:24 Han 14:17 ^d Joh 9:3 ^e Spr 22:2 ^f Mt 10:29 Spr 16:33

28.

Frage 28 :

28.

Vraag 28:

Vr.28.

Quid nobis prodest haec cognitio creationis et providentiae divinae?

Ut in adversis patientes, in secundis grati simus, in futurum vero optimam in Deo fidissimo patre spem repositam habeamus, certo scientes, nihil esse, quod nos ab eius amore abstrahat, quandoquidem omnes creaturae ita sunt in eius potestate, ut sine eius arbitrio non modo nihil agere, sed ne moveri quidem possint

Was nützt uns die Erkenntnis der Schöpfung und Vorsehung Gottes?

Daß wir in aller Widerwärtigkeit geduldig (Röm 5,3; Jak 1,3; Hiob 1,21), in Glückseligkeit dankbar (5.Mose 8,10; 1.Thess 5,18) und aufs Zukünftige guter Zuversicht zu unserem getreuen Gott und Vater sein sollen, daß uns keine Kreatur von seiner Liebe scheiden wird (Röm 8,38.39), weil alle Kreaturen so in seiner Hand sind, daß sie sich ohne seinen Willen weder regen noch bewegen können (Hiob 1,12; Apg 17,25-28; Spr 21,1).

Q. What does it benefit us to know that God has created all things and still upholds them by His providence?

A. We can be patient in adversity,¹ thankful in prosperity,² and with a view to the future we can have a firm confidence in our faithful God and Father that no creature shall separate us from His love;³ for all creatures are so completely in His hand that without His will they cannot so much as move.⁴

¹ Job. 1:21, 22; Ps. 39:10; James 1:3. ² Deut. 8:10; I Thess. 5:18. ³ Ps. 55:22; Rom. 5:3-5; 8:38, 39. ⁴ Job 1:12; 2:6; Prov. 21:1; Acts 17:24-28.

Waarom is het voor ons belangrijk te weten dat God alles geschapen heeft en nog door zijn voorzienigheid in stand houdt?

Antwoord: Om in alle tegenspoed geduldig¹, in voorspoed dankbaar te zijn² en voor de toekomst dit vaste vertrouwen te hebben in onze trouwe God en Vader, dat geen schepsel ons van zijn liefde scheiden zal³. Want alle schepselen zijn zo in zijn hand, dat zij zich tegen zijn wil niet roeren of bewegen kunnen⁴.

¹ Job 1:21, 22; Ps. 39:10; Rom. 5: 3,4; Jak. 1:3. ² Deut. 8:10; 1 Tess. 5:18. ³ Ps. 55:23; Rom. 5:4,5; Rom. 8:38, 39. ⁴ Job 1:12; Job 2:6; Spr. 21:1; Hand. 17:25-28.

Waartoe dient ons dat wij weten dat God alles geschapen heeft en nog door Zijn voorzienigheid onderhoudt?

Antw. Dat wij in allen tegenspoed geduldig ^a, in voorspoed dankbaar zijn mogen ^b, en in alles dat ons nog toekomen kan, een goed toevoorzicht hebben op onzen getrouwen God en Vader ^c, dat ons geen schepsel van Zijn liefde scheiden zal ^d, aangezien alle schepselen alzo in Zijn hand zijn, dat zij tegen Zijn wil zich noch roeren, noch bewegen kunnen ^e.

^a Ro 5:3 Jak 1:3 Ps 39:9 Job 1:21,22 (* Ps 39:9 AV = Ps 39:10 SV) ^b 1Th 5:18 De 8:10 ^c Ps 55:22 Ro 5:4 (* Ps 55:22 AV = Ps 55:23 SV) ^d Ro 8:38,39 ^e Job 1:12 Job 2:6 Spr 21:1 Han 17:25

OF GOD THE SON

Von Gott dem Sohn

OF GOD THE SON

GOD DE ZOON EN ONZE VERLOSSING

VAN GOD DEN ZOON EN ONZE VERLOSSING

Lord's Day 11

Zondag 11

ZONDAG 11

29.

Frage 29 :

29.

Vraag 29:

Vr.29.

Quare Filius Dei appellatur Iesus, hoc est Salvator?

Quia nos salvat ab omnibus peccatis nostris, nec ulla salus aliunde peti debet, nec alibi reperiri potest.

Warum wird der Sohn Gottes Jesus, das heißt »Seligmacher«, genannt?

Weil er uns selig macht von unseren Sünden (Mt 1,21; Hebr 7,24 .25), und weil bei keinem anderen irgendeine Seligkeit zu suchen noch zu finden ist (Apg 4,12).

Q. Why is the Son of God called Jesus, that is, Saviour?

A. Because He saves us from all our sins,¹ and because salvation is not to be sought or found in anyone else.²

¹ Matt. 1:21; Heb. 7:25. ² Is. 43:11; John 15:4, 5; Acts 4:11, 12; I Tim. 2:5.

Waarom wordt de Zoon van God Jezus, dat is Verlosser, genoemd?

Antwoord: Omdat Hij ons verlost van al onze zonden¹, en omdat er bij niemand anders enig behoud te zoeken en te vinden is².

¹ Matt. 1:21; Hebr. 7:25. ² Jes. 43:11; Joh. 15:4, 5; Hand. 4:11, 12; 1 Tim. 2:5; 1 Joh. 5: 11, 12.

Waarom wordt de Zone Gods Jezus, dat is Zaligmaker, genoemd?

Antw. Omdat Hij ons zalig maakt en van al onze zonden verlost ^a; daarbenevens, dat bij niemand anders enige zaligheid te zoeken of te vinden is ^b.

^a Mt 1:21 Heb 7:25 ^b Han 4:12 Joh 15:4,5 1Ti 2:5 Jes 43:11 1Jo 5:11

30.

Frage 30 :

30.

Vraag 30:

Vr.30.

Creduntne igitur illi in unicum servatorem Iesum, qui a sanctis aut a se aut aliunde felicitatem aut salutem quaerunt?

Non; etsi enim verbo quidem eo Servatore gloriantur, re ipsa tamen abnegant unicum Servatorem Iesum. Necesse est enim, aut Iesum non esse perfectum Servatorem, aut qui eum Servatorem vera fide amplectuntur eos omni in ipso possidere, quae ad salutem requiruntur.

Glauben denn die auch an den alleinigen Seligmacher Jesus, die ihre Seligkeit und Heil bei Heiligen, bei ihnen selbst oder anderswo suchen?

Nein, sondern sie verleugnen mit der Tat den alleinigen Seligmacher und Heiland Jesus, auch wenn sie ihn rühmen (1.Kor 1,12.13 .31; Gal 5,4). Denn entweder muß Jesus nicht ein vollkommener Heiland sein, oder die diesen Heiland mit wahrem Glauben annehmen, müssen alles in ihm haben, das zu ihrer Seligkeit vonnöten ist (Jes 9,6; Kol 1,19.20; 2,10; Joh 1,16).

Q. Do those believe in the only Saviour Jesus who seek their salvation and well-being from saints, in themselves, or anywhere else?

A. No. Though they boast of Him in words, they in fact deny the only Saviour Jesus.¹ For one of two things must be true: either Jesus is not a complete Saviour, or those who by true faith accept this Saviour must find in Him all that is necessary for their salvation.²

¹ I Cor. 1:12, 13; Gal. 5:4. ² Col. 1:19, 20; 2:10; I John 1:7.

Geloven zij dan wel in de enige Verlosser Jezus, die hun behoud en welvaart bij de heiligen, bij zichzelf of ergens anders zoeken?

Antwoord: Nee, maar zij verloochenen met de daad de enige Verlosser Jezus, ook al roemen zij met de mond in Hem¹. Want een van beide: of Jezus is geen volkomen Verlosser, of zij die deze Verlosser met waar geloof aannemen, moeten alles in Hem hebben wat voor hun behoud nodig is².

¹ 1 Kor. 1: 13, 30, 31; Gal. 5:4. ² Jes. 9: 6; Joh. 1: 16; Kol. 1: 19, 20; Kol. 2: 10; Hebr. 12: 2; 1 Joh. 1: 7.

Geloven dan die ook aan den enigen Zaligmaker Jezus, die hun zaligheid en welvaart bij de heiligen, bij zichzelven, of ergens elders zoeken?

Antw. Neen zij; maar zij verloochenen met de daad den enigen Heiland Jezus, ofschoon zij met den mond in Hem roemen ^a; want van tweeën een: of Jezus moet geen volkomen Zaligmaker zijn, of die dezen Zaligmaker met waar geloof aannemen, moeten alles in Hem hebben, dat tot hun zaligheid van node is ^b.

^a 1Co 1:13,30,31 Ga 5:4 ^b Heb 12:2 Jes 9:7 Col 1:19,20 Col 2:10 1Jo 1:7 (* Jes 9:7 AV = Jes 9:6 SV)

Lord's Day 12

Zondag 12

ZONDAG 12

31.

Frage 31 :

31.

Vraag 31:

Vr.31.

Quare appellatur Christus, hoc est, unctus?

Quod a patre ordinatus et Spiritu Sancto unctus sit summus propheta act doctor, qui nobis arcanum consilium et omnem voluntatem patris de redemptione nostri patefecit; et summus pontifex, qui nos unico sacrificio sui corporis redemit, ac assidueu pro nobis apud patrem intercedit; et rex, qui nos suo Verbo et Spiritu gubernat et partam nobis salutem tuetur ac conservat.

Warum wird er Christus, das heißt ein »Gesalbter«, genannt?

Weil er von Gott dem Vater eingesetzt und mit dem Heiligen Geist (Hebr 1,9) gesalbt ist zu unserem obersten Propheten und Lehrer (5.Mose 18,15; Apg 3,22), der uns den verborgenen Rat und Willen Gottes von unserer Erlösung vollkommen offenbart (Joh 1,18; Joh 15,15); und zu unserem einzigen Hohenpriester (Ps 110,4; Hebr 7,21), der uns mit dem einmaligen Opfer seines Leibes erlöst hat und immer mit seiner Fürbitte vor dem Vater vertritt (Röm 8,34; Röm 5,9-11); und zu unserem ewigen König, der uns mit seinem Wort und Geist regiert und bei der erworbenen Erlösung schützt und erhält (Ps 2,6; Lk 1,33; Mt 28,18).

Q. Why is He called Christ, that is, Anointed?

A. Because He has been ordained by God the Father, and anointed with the Holy Spirit,¹ to be our chief Prophet and Teacher,² who has fully revealed to us the secret counsel and will of God concerning our redemption;³ our only High Priest,⁴ who by the one sacrifice of His body has redeemed us,⁵ and who continually intercedes for us before the Father;⁶ and our eternal King,⁷ who governs us by His Word and Spirit, and who defends and preserves us in the redemption obtained for us.⁸

¹ Ps. 45:7 (Heb. 1:9); Is. 61:1 (Luke 4:18; Luke 3:21, 22. ² Deut. 18:15 (Acts 3:22). ³ John 1:18; 15:15. ⁴ Ps. 110:4 (Heb. 7:17). ⁵ Heb. 9:12; 10:11-14. ⁶ Rom. 8:34; Heb. 9:24; I John 2:1. ⁷ Zach. 9:9 (Matt. 21:5); Luke 1:33. ⁸ Matt. 28:18-20; John 10:28; Rev. 12:10, 11.

Waarom wordt Hij Christus, dat is Gezalfde, genoemd?

Antwoord: Omdat Hij door God de Vader is aangesteld en met de Heilige Geest gezalfd¹ tot onze hoogste Profeet en Leraar, tot onze enige Hogepriester en tot onze eeuwige Koning. Als Profeet en Leraar heeft Hij ons de verborgen raad en wil van God over onze verlossing volkomen geopenbaard². Als Hogepriester heeft Hij ons met het enige offer van zijn lichaam verlost³ en blijft Hij met zijn voorbede steeds bij de Vader voor ons pleiten⁴. Als Koning regeert Hij ons met zijn Woord en Geest, en beschermt en bewaart Hij ons bij de verworven verlossing⁵.

¹ Ps. 45:8 Jes. 61: 1; Luc. 4: 18; Hand. 10: 38; Hebr. 1: 9. ² Deut. 18: 15; Jes. 55: 4; Matt. 11: 27; Joh. 1: 18; Joh. 15: 15; Hand. 3: 22. ³ Ps. 110: 4; Hebr. 7: 21; Hebr. 9: 12, 14, 28; Hebr. 10: 12, 14. ⁴ Rom. 8: 34; Hebr. 7: 25; Hebr. 9: 24; 1 Joh. 2: 1. ⁵ Ps. 2: 6; Zach. 9: 9; Matt. 21: 5; Matt. 28: 18; Luc. 1: 33; Joh. 10: 28 Openb. 12: 10, 11.

Waarom is Hij Christus, dat is een Gezalfde, genaamd?

Antw. Omdat Hij van God den Vader verordineerd is, en met den Heiligen Geest gezalfd ^a, tot onzen hoogsten Profeet en Leraar ^b, Die ons den verborgen raad en wil Gods van onze verlossing volkomenlijk geopenbaard heeft ^c; en tot onzen enigen Hogepriester ^d, Die ons met de enige offerande Zijns lichaams verlost heeft ^e, en voor ons met Zijn voorbidding steeds tussentreedt bij den Vader ^f; en tot onzen eeuwigen Koning, Die ons met Zijn Woord en Geest regeert, en ons bij de verworven verlossing beschut en behoudt ^g.

^a Ps 45:7 Heb 1:9 Jes 61:1 Lu 4:18 (* Ps 45:7 AV = Ps 45:8 SV) ^b De 18:15 Han 3:22 Han 7:37 Jes 55:4 ^c Joh 1:18 Joh 15:15 ^d Ps 110:4 ^e Heb 10:12,14 Heb 9:12,14,28 ^f Ro 8:34 Heb 9:24 1Jo 2:1 Ro 5:9,10 ^g Ps 2:6 Zac 9:9 Mt 21:5 Lu 1:33 Mt 28:18 Joh 10:28 Opb 12:10,11

32.

Frage 32 :

32.

Vraag 32:

Vr.32.

Cur vero tu Christianus appellaris?

Quod per fidem membrum sum Iesu Christi et unctionis ipsius particeps, ut et nomen eius confitear meque sistam ipsi vivam gratitudinis hostiam et in hac vita contra peccatum et satanam libera et bona conscientia pugnem et postea aeternum cum Christo regnum in omnes creaturas teneam.

Warum wirst aber du ein Christ genannt?

Weil ich durch den Glauben ein Glied Christi bin (Apg 11,26) und so Anteil an seiner Salbung habe (1.Joh 2,27; Apg 2,17; Joel 3,1), damit auch ich seinen Namen bekenne (Mk 8,38; Mt 10,32), mich ihm zu einem lebendigen Dankopfer hingebe (Röm 6,13; 12,1; Offb 1,6; 5,8; 1. Petr 2,5 .9) und mit freiem Gewissen in diesem Leben gegen die Sünde und den Teufel kämpfe (1.Tim 1,18.19) und hernach in Ewigkeit mit ihm über alle Kreaturen herrsche (2.Tim 2,12).

Q. Why are you called a Christian?

A. Because I am a member of Christ by faith¹ and thus share in His anointing,² so that I may as prophet confess His Name,³ as priest present myself a living sacrifice of thankfulness to Him,⁴ and as king fight with a free and good conscience against sin and the devil in this life,⁵ and hereafter reign with Him eternally over all creatures.⁶

¹ I Cor. 12:12-27. ² Joel 2:28 (Acts 2:17); I John 2:27. ³ Matt. 10:32; Rom 10:9, 10; Heb. 13:15. ⁴ Rom. 12:1; I Pet. 2:5, 9. ⁵ Gal. 5:16, 17; Eph. 6:11; I Tim. 1:18, 19. ⁶ Matt. 25:34; II Tim. 2:12.

Maar waarom wordt u een christen genoemd¹?

Antwoord: Omdat ik door het geloof een lid van Christus ben en zo deel heb aan zijn zalving², om: als profeet zijn naam te belijden³, als priester mijzelf als een levend dankoffer aan Hem te offeren⁴, en als koning in dit leven met een vrij en goed geweten tegen de zonde en de duivel te strijden⁵ en na dit leven in eeuwigheid met Hem over alle schepselen te regeren⁶.

¹ Hand. 11: 26. ² Jes. 59: 21; Joel 2: 28; Hand. 2: 17; 1 Kor. 6: 15; 1 Joh. 2: 27. ³ Matt. 10:32, 33; Rom. 10: 10. ⁴ Ex. 19: 6; Rom. 12: 1; 1 Petr. 2: 5; Openb. 1: 6; Openb. 5: 8, 10. ⁵ Rom. 6: 12, 13; Gal. 5: 16, 17; Ef. 6: 11; 1 Tim. 1: 18, 19; 1 Petr. 2: 9, 11. ⁶ 2 Tim. 2: 12; Openb. 22: 5.

Maar waarom wordt gij een Christen genaamd ^a?

Antw. Omdat ik door het geloof een lidmaat van Christus ^b en alzo Zijner zalving deelachtig ben ^c, opdat ik Zijn Naam belijde ^d, en mijzelven tot een levend dankoffer Hem offere ^e, en met een vrije en goede consciëntie in dit leven tegen de zonde en den duivel strijde ^f, en hiernamaals in eeuwigheid met Hem over alle schepselen regere ^g.

^a Han 11:26 ^b 1Co 6:15 ^c 1Jo 2:27 Han 2:17 ^d Mt 10:32 Ro 10:10 ^e Ro 12:1 1Pe 2:5,9 Opb 1:6 Opb 5:8,10 ^f 1Pe 2:11 Ro 6:12,13 Ga 5:16,17 Eph 6:11 1Ti 1:18,19 ^g 2Ti 2:12 Mt 25:34

Lord's Day 13

Zondag 13

ZONDAG 13

33.

Frage 33 :

33.

Vraag 33:

Vr.33.

Quam ob causam Christus vocatur Filius Dei unigenitus, cum nos quoque simus filii Dei?

Quia solus Christus est coaeternus et naturalis aeterni Patris Filius; nos autem propter eum ex gratia a Patre adoptati sumus.

Warum heißt er Gottes eingeborener Sohn, wo doch auch wir Kinder Gottes sind?

Weil Christus allein der ewige natürliche Sohn Gottes ist (Joh 1,1 .2.3 .14 .18; Hebr 1,2), wir aber um seinetwillen aus Gnade zu Kindern Gottes angenommen sind (Röm 8,15-17; Eph 1,5.6).

Q. Why is He called God's only begotten Son, since we also are children of God?

A. Because Christ alone is the eternal, natural Son of God.¹ We, however, are children of God by adoption, through grace, for Christ's sake.²

¹ John 1:1-3, 14, 18; 3:16; Rom. 8:32; Heb. 1; I John 4:9. ² John 1:12; Rom. 8:14-17; Gal. 4:6; Eph. 1:5, 6.

Waarom wordt Christus de eniggeboren Zoon van God genoemd? Wij zijn toch ook Gods kinderen?

Antwoord: Omdat alleen Hij de eeuwige en natuurlijke Zoon van God is¹. Maar wij zijn om Christus' wil uit genade tot Gods kinderen aangenomen².

¹ Joh. 1: 14, 18; Joh. 3: 16; Rom. 8: 32; Hebr. 1: 1,2; 1 Joh. 4:9. ² Joh. 1:12; Rom. 8:15-17; Gal. 4:6; Ef. 1:5, 6.

Waarom is Hij Gods eniggeboren Zoon genaamd, zo wij toch ook Gods kinderen zijn?

Antw. Daarom dat Christus alleen de eeuwige natuurlijke Zone Gods is ^a, maar wij zijn om Zijnentwil uit genade tot kinderen Gods aangenomen ^b.

^a Joh 1:14 Heb 1:1,2 Joh 3:16 1Jo 4:9 Ro 8:32 ^b Ro 8:16 Joh 1:12 Ga 4:6 Eph 1:5,6

34.

Frage 34 :

34.

Vraag 34:

Vr.34.

Qua de causa appellas eum Dominum nostrum?

Quia corpus et animam nostram a peccatis non auro nec argento, sed pretioso suo sanguirie redimens et ab omni potestate diaboli liberans nos sibi proprios vindicavit.

Warum nennst du ihn unseren Herrn?

Weil er uns mit Leib und Seele von der Sünde und aus aller Gewalt des Teufels, nicht mit Gold oder Silber, sondern mit seinem teuren Blut, ihm zum Eigentum erlöst und erkauft hat (1. Petr 1,18.19; 2,9; 1.Kor 6,20; 7,23).

Q. Why do you call Him our Lord?

A. Because He has ransomed us, body and soul,¹ from all our sins, not with silver or gold but with His precious blood,² and has freed us from all the power of the devil to make us His own possession.³

¹ I Cor. 6:20; I Tim. 2:5, 6. ² I Peter 1:18, 19. ³ Col. 1:13, 14; Heb. 2:14, 15.

Waarom noemt u Hem onze Here?

Antwoord: Omdat Hij ons met lichaam en ziel, niet met goud of zilver, maar met zijn kostbaar bloed van al onze zonden vrijgekocht en uit alle macht van de duivel verlost heeft. Zo heeft Hij ons tot zijn eigendom gemaakt¹.

¹ Joh. 20: 28; 1 Kor. 6:20; 1 Kor. 7: 23; Ef. 1: 7; 1 Tim. 2: 6; 1 Petr. 1: 18, 19; 1 Petr. 2: 9.

Waarom noemt gij Hem onzen Heere?

Antw. Omdat Hij ons met lichaam en ziel van al onze zonden, niet met goud of met zilver, maar met Zijn dierbaar bloed gekocht, en van alle heerschappij des duivels verlost heeft, en ons alzo Zich tot een eigendom gemaakt ^a.

^a 1Pe 1:18,19 1Pe 2:9 1Co 6:20 1Ti 2:6 Joh 20:28

Lord's Day 14

Zondag 14

ZONDAG 14

35.

Frage 35 :

35.

Vraag 35:

Vr.35.

Quid credis cum dicis: conceptus est per Spiritum Sanctum, natus ex Maria virgine?

Quod ipse Filius Dei, qui est et permanet verus ac aeternus Deus, naturam vere humanam ex carne et sanguine virginis Mariae operatione Spiritus Sancti assumpsit, ut simul sit verum semen Davidis, fratribus suis per omnia similis, excepto peccato.

Was heißt, daß er empfangen ist von dem Heiligen Geist, geboren von Maria, der Jungfrau?

Daß der ewige Sohn Gottes, der wahrer und ewiger Gott ist (Joh 1,1; Röm 1,4) und bleibt (Röm 9,5), wahre menschliche Natur aus dem Fleisch und Blut der Jungfrau Maria (Gal 4,4; Joh 1,14) durch Wirkung des Heiligen Geistes an sich genommen hat (Mt 1,18 .20; Lk 1,35; Eph 1,3), damit er auch der wahre Samen Davids ist (Ps 132,11; Röm 1,3), seinen Brüdern in allem gleich (Phil 2,7), ausgenommen die Sünde (Hebr 4,15).

Q. What do you confess when you say: He was conceived by the Holy Spirit, born of the virgin Mary?

A. The eternal Son of God, who is and remains true and eternal God,¹ took upon Himself true human nature from the flesh and blood of the virgin Mary,² through the working of the Holy Spirit.³ Thus He is also the true seed of David,⁴ and like His brothers in every respect,⁵ yet without sin.⁶

¹ John 1:1; 10:30-36; Rom. 1:3; 9:5; Col. 1:15-17; I John 5:20. ² Matt. 1:18-23; John 1:14; Gal. 4:4; Heb. 2:14. ³ Luke 1:35. ⁴ II Sam. 7:12-16; Ps. 132:11; Matt. 1:1; Luke 1:32; Rom. 1:3. ⁵ Phil. 2:7; Heb. 2:17. ⁶ Heb. 4:15; 7:26, 27.

Wat belijdt u met de woorden: die ontvangen is van de Heilige Geest, geboren uit de maagd Maria?

Antwoord: De eeuwige Zoon van God, die echt en eeuwig God is en blijft¹, heeft door de werking van de Heilige Geest echte menselijke natuur aangenomen² uit het vlees en bloed van de maagd Maria³, om het ware zaad van David te zijn⁴, zijn broeders in alles gelijk, maar zonder zonde⁵.

¹ Matt. 1: 23; Matt. 3: 17; Matt. 16: 16; Matt. 17: 5; Marc. 1: 11; Joh. 1: 1; Joh. 17: 3, 5; Joh. 20: 28; Rom. 1: 3,4; Rom. 9:5; Filip. 2: 6; Kol. 1: 15, 16; Tit. 2: 13; Hebr. 1: 3; 1 Joh. 5: 20. ² Matt. 1:18,20; Luc. 1: 35. ³ Luc. 1:31, 42, 43; Joh. 1: 14; Gal. 4: 4. ⁴ 2 Sam. 7:12; Ps. 132:11; Matt. 1:1; Luc. 1:32; Hand. 2: 30, 31; Rom. 1:3. ⁵ Filip. 2:7; Hebr. 2: 14,17. Hebr. 4:15; Hebr. 7:26, 27.

Wat is dat gezegd: Die ontvangen is van den Heiligen Geest, geboren uit de maagd Maria?

Antw. Dat de eeuwige Zone Gods, Die waarachtig en eeuwig God is ^a en blijft ^b, ware menselijke natuur, uit het vlees en bloed der maagd Maria ^c, door de werking des Heiligen Geestes, aangenomen heeft ^d, opdat Hij ook het ware zaad Davids zij ^e, Zijn broederen in alles gelijk ^f, uitgenomen de zonde ^g.

^a 1Jo 5:20 Joh 1:1 Joh 17:3 Ro 1:3 Col 1:15 ^b Ro 9:5 ^c Ga 4:4 Lu 1:31,42,43 ^d Mt 1:20 Lu 1:35 ^e Ro 1:3 Ps 132:11 2Sa 7:12 Lu 1:32 Han 2:30 ^f Php 2:7 Heb 2:14,17 ^g Heb 4:15

36.

Frage 36 :

36.

Vraag 36:

Vr.36.

Quem fructum percipis ex sancta conceptione et nativitate Christi?

Quod is noster sit Mediator et sua innocentia ac perfecta sanctitate mea peccata, in quibus conceptus sum, tegat, ne in conspectum Dei veniant.

Was nützt dir die heilige Empfängnis und Geburt Christi?

Daß er unser Mittler ist (Hebr 2,16-18) und mit seiner Unschuld und vollkommenen Heiligkeit meine Sünde, in der ich empfangen bin, vor Gottes Angesicht bedeckt (Ps 32,1; 1.Kor 1,30).

Q. What benefit do you receive from the holy conception and birth of Christ?

A. He is our Mediator,¹ and with His innocence and perfect holiness covers, in the sight of God, my sin, in which I was conceived and born.²

¹ I Tim. 2:5, 6; Heb. 9:13-15. ² Rom. 8:3, 4; II Cor. 5:21; Gal. 4:4, 5; I Pet. 1:18, 19.

Wat is voor u de waarde van de heilige ontvangenis en geboorte van Christus?

Antwoord: Zo is Hij onze Middelaar¹, die met zijn onschuld en volkomen heiligheid mijn zonde, waarin ik ontvangen en geboren ben, voor Gods aangezicht bedekt².

¹ Hebr. 2: 16-18; Hebr. 7:26, 27. ² Ps. 32: 1; Jes. 53: 11; Rom. 8: 3, 4; 1 Kor. 1: 30, 31; Gal. 4: 4,5; 1 Petr. 1: 18, 19; 1 Petr. 3: 18.

Wat nuttigheid verkrijgt gij door de heilige ontvangenis en geboorte van Christus?

Antw. Dat Hij onze Middelaar is ^a, en met Zijn onschuld en volkomen heiligheid mijn zonde, waarin ik ontvangen en geboren ben, voor Gods aangezicht bedekt ^b.

^a Heb 7:26,27 ^b 1Pe 1:18,19 1Pe 3:18 1Co 1:30,31 Ro 8:3,4 Jes 53:11 Ps 32:1

Lord's Day 15

Zondag 15

ZONDAG 15

37.

Frage 37 :

37.

Vraag 37:

Vr.37.

Quid credis cum dicis: passus est?

Eum toto quidem vitae suae tempore, quo in terris egit, praecipue vero in eius extremo, iram Dei adversus peccatum universi generis humani corpore et anima sustinuisse, ut sua passione tamquam unico sacrificio propitiatorio corpus et animam nostram ab aeterna damnatione liberaret et nobis gratiam Dei, iustitiam et vitam aeternam acquireret.

Was verstehst du unter dem Wörtchen »gelitten«?

Daß er an Leib und Seele die ganze Zeit seines Lebens auf der Erde, besonders aber an dessen Ende, den Zorn Gottes gegen die Sünde des ganzen Menschengeschlechts getragen hat (1. Petr 2,24; Jes 53,12), um mit seinem Leiden als dem einmaligen Sühnopfer (1.Joh 2,2; 4,10; Röm 3,25) unseren Leib und unsere Seele von der ewigen Verdammnis zu erlösen und uns Gottes Gnade, Gerechtigkeit und ewiges Leben zu erwerben.

Q. What do you confess when you say that He suffered?

A. During all the time He lived on earth, but especially at the end, Christ bore in body and soul the wrath of God against the sin of the whole human race.¹ Thus, by His suffering, as the only atoning sacrifice,² He has redeemed our body and soul from everlasting damnation,³ and obtained for us the grace of God, righteousness, and eternal life.⁴

¹ Is. 53; I Tim. 2:6; I Pet. 2:24; 3:18. ² Rom. 3:25; I Cor. 5:7; Eph. 5:2; Heb. 10:14; I John 2:2; 4:10. ³ Rom. 8:1-4; Gal. 3:13; Col. 1:13; Heb. 9:12; I Pet 1:18, 19. ⁴ John 3:16; Rom. 3:24-26; II Cor. 5:21; Heb. 9:15.

Wat belijdt u met het woord: geleden?

Antwoord: Christus heeft heel de tijd van zijn leven op aarde, maar vooral aan het einde daarvan, de toorn van God tegen de zonde van het hele menselijke geslacht aan lichaam en ziel gedragen¹. Hij deed dit om door zijn lijden, als het enige zoenoffer ², ons lichaam en onze ziel van het eeuwige oordeel te verlossen³ en Gods genade, gerechtigheid en het eeuwige leven voor ons te verwerven⁴.

¹ Jes. 53: 4, 12; 1 Tim. 2:6; 1 Petr. 2:24; 1 Petr. 3:18. ² Jes. 53: 10; Rom. 3: 25; 1 Kor. 5: 7; Ef. 5: 2; Hebr. 9: 28; Hebr. 10: 14; 1 Joh. 2: 2; 1 Joh. 4: 10. ³ Gal. 3: 13; Kol. 1: 13; Hebr. 9: 12; 1 Petr. 1: 18, 19. ⁴ Joh. 3:16; Joh. 6: 51; 2 Kor. 5:21; Hebr. 9:15; Hebr. 10: 19.

Wat verstaat gij door het woordeken: Geleden?

Antw. Dat Hij aan lichaam en ziel, den gansen tijd Zijns levens op de aarde, maar inzonderheid aan het einde Zijns levens, den toorn Gods tegen de zonde des gansen menselijken geslachts gedragen heeft ^a, opdat Hij met Zijn lijden, als met het enige zoenoffer ^b, ons lichaam en onze ziel van de eeuwige verdoemenis verloste ^c, en ons Gods genade, gerechtigheid en het eeuwige leven verwierve ^d.

^a Jes 53:4 1Pe 2:24 1Pe 3:18 1Ti 2:6 ^b Jes 53:10 Eph 5:2 1Co 5:7 1Jo 2:2 Ro 3:25 Heb 9:28 Heb 10:14 ^c Ga 3:13 Col 1:13 Heb 9:12 1Pe 1:18,19 ^d Ro 3:25 2Co 5:21 Joh 3:16 Joh 6:51 Heb 9:15 Heb 10:19

38.

Frage 38 :

38.

Vraag 38:

Vr.38.

Quid causae fuit, cur sub iudice Pilato pateretur?

Ut innocens coram iudice politico damnatus, nos a severo Dei iudicio, quod omnes manebat, eximeret.

Warum hat er unter dem Richter Pontius Pilatus gelitten?

Damit er unschuldig unter dem weltlichen Richter verdammt würde (Apg 4,27.28; Lk 23,14; Joh 19,4) und uns damit von dem strengen Urteil Gottes, das über uns ergehen sollte, frei macht (Ps 69,5; Jes 53,4.5; 2.Kor 5,21; Gal 3,13).

Q. Why did He suffer under Pontius Pilate as judge?

A. Though innocent, Christ was condemned by an earthly judge,¹ and so He freed us from the severe judgment of God that was to fall on us.²

¹ Luke 23:13-24; John 19:4, 12-16. ² Is. 53:4, 5; II Cor. 5:21; Gal. 3:13.

Waarom heeft Hij onder de rechter Pontius Pilatus geleden?

Antwoord: Christus is onschuldig onder de wereldlijke rechter veroordeeld¹, om ons te bevrijden van het strenge oordeel van God, dat over ons zou komen².

¹ Matt. 27: 24; Luc. 23:13-15; Joh. 18: 38; Joh. 19: 4, 11. ² Jes. 53:4, 5; 2 Kor. 5:21; Gal. 3:13.

Waarom heeft Hij onder den rechter Pontius Pilatus geleden?

Antw. Opdat Hij, onschuldig onder den wereldlijken rechter veroordeeld zijnde ^a, ons daarmede van het strenge oordeel Gods, dat over ons gaan zou, bevrijdde ^b.

^a Joh 18:38 Mt 27:24 Lu 23:14,15 Joh 19:4 ^b Ps 69:4 Jes 53:4,5 2Co 5:21 Ga 3:13 (* Ps 69:4 AV = Ps 69:5 SV)

39.

Frage 39 :

39.

Vraag 39:

Vr.39.

Est vero quiddam amplius, quod affixus sit cruci, quam si alio genere mortis affectus esset?

Sane amplius; ex hac enim re sum certus eum maledictionem, quae mihi incumbebat, in se recepisse. Nam mors crucis a Deo erat maledicta.

Ist es etwas mehr, daß er gekreuzigt worden ist, als wenn er eines anderen Todes gestorben wäre?

Ja; denn dadurch bin ich gewiß, daß er den Fluch, der auf mir läge, auf sich geladen hat (Gal 3,13), weil der Tod am Kreuz von Gott verflucht war (5.Mose 21,23; Gal 3,13).

Q. Does it have a special meaning that Christ was crucified and did not die in a different way? A. Yes. Thereby I am assured that He took upon Himself the curse which lay on me, for a crucified one was cursed by God.¹

¹ Deut. 21:23; Gal. 3:13.

Heeft het een bijzondere betekenis dat Christus is gekruisigd en niet op een andere wijze is gestorven?

Antwoord: Ja, want daardoor ben ik er zeker van, dat Hij de vloek die op mij lag, op Zich geladen heeft¹, omdat de kruisdood door God vervloekt was².

¹ Gal. 3: 13. ² Deut. 21: 23

Heeft dat iets meer in, dat Hij gekruisigd is geweest, dan of Hij met een anderen dood gestorven ware?

Antw. Ja het; want daardoor ben ik zeker, dat Hij de vervloeking, die op mij lag, op Zich geladen heeft ^a; dewijl de dood des kruises van God vervloekt was ^b.

^a Ga 3:13 ^b De 21:23

Lord's Day 16

Zondag 16

ZONDAG 16

40.

Frage 40 :

40.

Vraag 40:

Vr.40.

Cur necesse fuit, ut Christus ad mortem usque se demitteret?

Propterea, quod iustitiae et veritati Dei nullo alio pacto pro nostris peccatis potuit satisfieri, quam ipsa morte Filii Dei.

Warum hat Christus den Tod erleiden müssen?

Weil wegen der Gerechtigkeit und Wahrheit (1.Mose 2,17) Gottes nicht anders für unsere Sünden bezahlt werden konnte, als durch den Tod des Sohnes Gottes (Hebr 2,9 .14.15).

Q. Why was it necessary for Christ to humble Himself even unto death?

A. Because of the justice and truth of God¹ satisfaction for our sins could be made in no other way than by the death of the Son of God.²

¹ Gen. 2:17. ² Rom. 8:3; Phil. 2:8; Heb. 2:9, 14, 15.

Waarom moest Christus Zich tot in de dood vernederen?

Antwoord: Omdat vanwege Gods gerechtigheid en waarheid¹ niet anders voor onze zonden betaald kon worden dan door de dood van Gods Zoon².

¹ Gen. 2:17. ² Rom. 8:3, 4; Filip. 2:8; Heb 2:9, 14, 15.

Waarom heeft Christus Zich tot in den dood moeten vernederen?

Antw. Daarom dat vanwege de gerechtigheid en waarheid Gods ^a niet anders voor onze zonden kon betaald worden, dan door den dood des Zoons Gods ^b.

^a Ge 2:17 ^b Ro 8:3,4 Heb 2:14,15

41.

Frage 41 :

41.

Vraag 41:

Vr.41.

Quare etiam sepultus est?

Ut eo testatum faceret se vere mortuum esse.

Warum ist er begraben worden?

Um damit zu bezeugen, daß er wahrhaftig gestorben ist (Mt 27,59.60; Lk 23,50-52; Joh 19,38-42; Apg 13,29).

Q. Why was he buried?

A. His burial testified that He had really died.¹

¹ Is. 53:9; John 19:38-42; Acts 13:29; I Cor. 15:3,4.

Waarom is Christus begraven?

Antwoord: Om daardoor aan te tonen dat Hij echt gestorven was¹.

¹ Matt. 27: 59, 60; Luc. 23: 53; Joh. 19: 40-42; Hand. 13: 29; 1 Kor. 15:3,4.

Waarom is Hij begraven geworden?

Antw. Om daarmede te betuigen dat Hij waarachtiglijk gestorven was ^a.

^a Han 13:29 Mt 27:59,60 Lu 23:53 Joh 19:38

42.

Frage 42 :

42.

Vraag 42:

Vr.42.

At cum Christus pro nobis mortem oppetierit, cur nobis quoque est moriendum?

Mors nostra non est pro peccatis nostris satisfactio, sed peccati abolitio et transitus in vitam aeternam.

Weil doch Christus für uns gestorben ist, wie kommt's, daß wir auch sterben müssen?

Unser Tod ist nicht eine Bezahlung für unsere Sünde, sondern nur ein Absterben der Sünden und Eingang zum ewigen Leben (Joh 5,24; Phil 1,23; Röm 7,24).

Q. Since Christ has died for us, why do we still have to die?

A. Our death is not a payment for our sins, but it puts an end to sin and is an entrance into eternal life.¹

¹ John 5:24; Phil. 1:21-23; I Thess. 5:9, 10.

Nu Christus voor ons gestorven is, waarom moeten wij dan nog sterven?

Antwoord: Onze dood is geen betaling voor onze zonden¹, maar alleen een afsterven van de zonden en een doorgang tot het eeuwige leven².

¹ Marc. 8: 37. ² Joh. 5:24; Rom. 7: 24, 25; Filip. 1: 23.

Zo dan Christus voor ons gestorven is, hoe komt het dat wij ook moeten sterven?

Antw. Onze dood is geen betaling voor onze zonden ^a, maar alleen een afsterving van de zonden en een doorgang tot het eeuwige leven ^b.

^a Mr 8:37 Ps 49:8 ^b Php 1:23 Joh 5:24 Ro 7:24

43.

Frage 43 :

43.

Vraag 43:

Vr.43.

Quid praeterea capimus commodi ex sacrificio et morte Christi?

Quod virtute eius mortis vetus noster homo una cum eo crucifigitur, interimitur ac sepelitur, ne pravae cupiditates et desideria carnis posthac in nobis regnent, sed nos ipsos ei hostiam gratitudinis offeramus.

Was mehr nützt uns das Opfer und der Tod Christi am Kreuz?

Daß durch seine Kraft unser alter Mensch mit ihm gekreuzigt, getötet und begraben wird (Röm 6,6-8 .11; Kol 2,12). damit die bösen Lüste des Fleisches nicht mehr in uns regieren (Röm 6,12), sondern daß wir uns selbst ihm zur Danksagung aufopfern (Röm 12,1).

Q. What further benefit do we receive from Christ's sacrifice and death on the cross?

A. Through Christ's death our old nature is crucified, put to death, and buried with Him,¹ so that the evil desires of the flesh may no longer reign in us,² but that we may offer ourselves to Him as a sacrifice of thankfulness.³

¹ Rom. 6:5-11; Col. 2:11, 12. ² Rom. 6:12-14. ³ Rom. 12:1; Eph. 5:1, 2.

Wat is voor ons nog meer de waarde van het offer en de dood van Christus aan het kruis?

Antwoord: Door zijn kracht wordt onze oude mens met Hem gekruisigd, gedood en begraven¹, opdat de slechte begeerten van het vlees in ons niet meer regeren², maar opdat wij onszelf aan Christus offeren als een offer van dankbaarheid³.

¹ Rom 6:6. ² Rom 6:8, 11, 12. ³ Rom. 12:1.

Wat verkrijgen wij meer voor nuttigheid uit de offerande en den dood van Christus aan het kruis?

Antw. Dat door Zijn kracht onze oude mens met Hem gekruisigd, gedood en begraven wordt ^a, opdat de boze lusten des vleses in ons niet meer regeren ^b, maar dat wij onszelven Hem tot een offerande der dankbaarheid opofferen ^c.

^a Ro 6:6 ^b Ro 6:6,12 ^c Ro 12:1

44.

Frage 44 :

44.

Vraag 44:

Vr.44.

Cur additur: descendit ad inferna?

Ut in summis doloribus et gravissimis tentationibus me consolatione hac sustentem, quod Dominus meus Iesus Christus inenarrabilibus animi sui angustiis, cruciatibus et terroribus, in quos cum antea, tum maxime in cruce pendens fuerat demersus, me ab angustiis et cruciatibus inferni liberaverit.

Warum folgt »hinabgestiegen zur Hölle«?

Damit ich in meinen höchsten Anfechtungen versichert bin, daß mein Herr Christus mich durch seine unaussprechliche Angst, Schmerzen und Schrecken, die er auch an seiner Seele, am Kreuz und zuvor erlitten hat, von der höllischen Angst und Pein erlöst hat (Jes 53,10; Mt 27,46).

Q. Why is there added: He descended into hell?

A. In my greatest sorrows and temptations I may be assured and comforted that my Lord Jesus Christ, by His unspeakable anguish, pain, terror, and agony, which He endured throughout all His sufferings¹ but especially on the cross, has delivered me from the anguish and torment of hell.²

¹ Ps. 18:5, 6; 116:3; Matt. 26:36-46; 27:45, 46; Heb. 5:7-10. ² Is. 53.

Waarom volgt er: neergedaald in de hel?

Antwoord: Daardoor mag ik er in mijn felste aanvechtingen zeker van zijn en er rijke troost uit putten, dat mijn Here Jezus Christus mij van de angst en pijn van de hel verlost heeft¹. Hij heeft deze verlossing bewerkt door zijn onuitsprekelijke angsten, smarten, verschrikking en helse kwelling, waarin Hij gedurende heel zijn lijden, maar vooral aan het kruis, verzonken was².

¹ Jes. 53: 5. ² Matt. 26: 38; Matt. 27: 46; Hebr. 5: 7.

Waarom volgt daar: Nedergedaald ter helle?

Antw. Opdat ik in mijn hoogste aanvechtingen verzekerd zij en mij ganselijk vertrooste, dat mijn Heere Jezus Christus door Zijn onuitsprekelijke benauwdheid, smarten, verschrikking en helse kwelling, in welke Hij in Zijn ganse lijden ^a, (maar inzonderheid aan het kruis) gezonken was, mij van de helse benauwdheid en pijn verlost heeft ^b.

^a Ps 18:4,5 Ps 116:3 Mt 26:38 Mt 27:46 Heb 5:7 (* Ps 18:4,5 AV = Ps 18:5,6 SV) ^b Jes 53:5

Lord's Day 17

Zondag 17

ZONDAG 17

45.

Frage 45 :

45.

Vraag 45:

Vr.45.

Quid nobis prodest resurrectio Christi?

Primum sua resurrectione mortem devicit, ut nos posset eius iustitiae, quam nobis sua morte pepererat, participes facere. Deinde, nos iam quoque eius potentia ad novam vitam excitamur. Postremo, resurrectio Christi nobis gloriosae resurrectionis nostrae pignus est.

Was nützt uns die Auferstehung Christi?

Erstens hat er durch seine Auferstehung den Tod überwunden, damit er uns an der Gerechtigkeit, die er uns durch seinen Tod erworben hat, Anteil geben kann (1.Kor 15,17 .54.55; Röm 4,25; 1. Petr 1,3 .21). Zweitens werden auch wir schon jetzt durch seine Kraft erweckt zu einem neuen Leben (Röm 6,4; Kol 3,1 .5; Eph 2,5). Drittens ist uns die Auferstehung Christi ein sicheres Pfand unserer seligen Auferstehung (1.Kor 15,12; Röm 8,11).

Q. How does Christ's resurrection benefit us?

A. First, by His resurrection He has overcome death, so that He could make us share in the righteousness which He had obtained for us by His death.¹ Second, by His power we too are raised up to a new life.² Third, Christ's resurrection is to us a sure pledge of our glorious resurrection.³

¹ Rom. 4:25; I Cor. 15:16-20; I Pet. 1:3-5. ² Rom. 6:5-11; Eph. 2:4-6; Col. 3:1-4. ³ Rom. 8:11; I Cor. 15:12-23; Phil. 3:20, 21.

Wat is voor ons de waarde van de opstanding van Christus?

Antwoord: Ten eerste heeft Hij door zijn opstanding de dood overwonnen, om ons te doen delen in de gerechtigheid, die Hij door zijn dood voor ons had verworven¹. Ten tweede worden ook wij door zijn kracht nu al opgewekt tot een nieuw leven². Ten derde is de opstanding van Christus voor ons een onderpand van onze opstanding in heerlijkheid³.

¹ Rom. 4:25; 1 Kor. 15:16-18; 1 Petr. 1:3. ² Rom. 6:4; Kol. 3: 1-3; Ef. 2: 4-6. ³ Rom. 8:11; 1 Kor. 15:20-22.

Wat nut ons de opstanding van Christus?

Antw. Ten eerste heeft Hij door Zijn opstanding den dood overwonnen, opdat Hij ons de gerechtigheid, die Hij door Zijn dood ons verworven had, kon deelachtig maken ^a. Ten andere worden ook wij door Zijn kracht opgewekt tot een nieuw leven ^b. Ten derde is ons de opstanding van Christus een zeker pand onzer zalige opstanding ^c.

^a Ro 4:25 1Pe 1:3 1Co 15:16 ^b Ro 6:4 Col 3:1,3 Eph 2:5,6 ^c 1Co 15:20,21

Lord's Day 18

Zondag 18

ZONDAG 18

46.

Frage 46 :

46.

Vraag 46:

Vr.46.

Quomodo intelligis illud: ascendit ad coelos?

Quod aspicientibus discipulis Christus de terra in coelum sublatus est atque etiamnum nostra causa ibidem est et erit, donec redeat ad iudicandum vivos et mortuos.

Wie verstehst du, daß er gen Himmel gefahren ist?

Daß Christus vor den Augen seiner Jünger von der Erde aufgehoben wurde gen Himmel (Apg 1,9; Mt 26,64; Mk 16,19; Lk 24,51) und uns zugute dort ist (Hebr 4,14; 7,25; 9,24; Röm 8,34; Eph 4,10; Kol 3,1), bis daß er wiederkommt, zu richten die Lebendigen und die Toten (Apg 1,11; Mt 24,30).

Q. What do you confess when you say, He ascended into heaven?

A. That Christ, before the eyes of His disciples, was taken up from the earth into heaven,¹ and that He is there for our benefit² until He comes again to judge the living and the dead.³

¹ Mark 16:19; Luke 24:50, 51; Acts 1:9-11. ² Rom. 8:34; Heb. 4:14; 7:23-25; 9:24. ³ Matt. 24:30; Acts 1:11.

Wat belijdt u met de woorden: opgevaren naar de hemel?

Antwoord: Dat Christus voor de ogen van zijn discipelen van de aarde naar de hemel is opgenomen¹ en daar ons ten goede is², totdat Hij terugkomt om te oordelen de levenden en de doden³.

¹ Marc. 16:19; Luc. 24: 51; Hand. 1:9. ² Rom. 8:34; Ef. 4: 10; Kol. 3: 1; Hebr. 4:14; Hebr. 7: 24, 25; Hebr. 9:24. ³ Matt. 24:30; Hand. 1:11.

Wat verstaat gij daarmede: Opgevaren ten hemel?

Antw. Dat Christus voor de ogen Zijner jongeren van de aarde ten hemel is opgeheven ^a, en dat Hij ons ten goede daar is ^b, totdat Hij wederkomt om te oordelen de levenden en de doden ^c.

^a Han 1:9 Mr 16:19 Lu 24:51 ^b Heb 9:24 Heb 4:14 Ro 8:34 Col 3:1 ^c Han 1:11 Mt 24:30

47.

Frage 47 :

47.

Vraag 47:

Vr.47.

An ergo Christus non est nobiscum, usque ad finem mundi, quemadmodum promisit?

Christus est verus Deus et verus homo. Itaque secundum naturam humanam iam non est in terra; at secundum divinitatem suam, maiestatem, gratiam et Spiritum nullo unquam tempore a nobis abest.

Ist denn Christus nicht bei uns bis ans Ende der Welt, wie er uns verheißen hat (Mt 28,20)?

Christus ist wahrer Mensch und wahrer Gott: Nach seiner menschlichen Natur ist er jetzt nicht auf der Erde (Mt 26,11; Joh 16,28; 17,11; Apg 3,21), aber nach seiner Gottheit, Majestät, Gnade und Geist weicht er niemals von uns (Joh 14,17-19; 16,13; Mt 28,20; Eph 4,8 .12).

Q. Is Christ, then, not with us until the end of the world, as He has promised us?¹ A. Christ is true man and true God. With respect to His human nature He is no longer on earth,² but with respect to His divinity, majesty, grace, and Spirit He is never absent from us.³

¹ Matt. 28:20. ² Matt. 26:11; John 16:28; 17:11; Acts 3:19-21; Heb. 8:4. ³ Matt. 28:18-20; John 14:16-19; 16:13.

Is Christus dan niet bij ons tot aan de voleinding van de wereld, zoals Hij ons beloofd heeft¹?

Antwoord: Christus is echt mens en echt God. Naar zijn menselijke natuur is Hij niet meer op aarde², maar naar zijn godheid, majesteit, genade en Geest verlaat Hij ons nooit meer³.

¹ Matt. 28:20. ² Matt. 26:11; Joh. 16:28; Joh. 17:11; Hand. 3:21; Hebr. 8:4. ³ Matt. 28:20; Joh. 14:16-18; Joh. 16:13; Ef. 4: 8.

Is dan Christus niet bij ons tot aan het einde der wereld, gelijk Hij ons beloofd heeft ^a?

Antw. Christus is waarachtig mens en waarachtig God. Naar Zijn menselijke natuur is Hij niet meer op aarde ^b; maar naar Zijn Godheid, majesteit, genade en Geest wijkt Hij nimmermeer van ons ^c.

^a Mt 28:20 ^b Heb 8:4 Mt 26:11 Joh 16:28 Joh 17:11 Han 3:21 ^c Joh 14:18 Mt 28:20

48.

Frage 48 :

48.

Vraag 48:

Vr.48.

An vero isto pacto duae naturae in Christo non divelluntur, si non sit natura humana, ubicumque est divina?

Minime; nam cum divinitas comprehendi non queat et omni loco praesens sit, necessario consequitur, esse eam quidem extra naturam humanam, quam assumpsit, sed nihilominus tamen esse in eadem eique personaliter unitam permanere.

Werden aber auf diese Art die zwei Naturen in Christus nicht voneinander getrennt, wenn die menschliche Natur nicht überall ist, wo die Gottheit ist?

Mitnichten; denn weil die Gottheit unbegreiflich und allenthalben gegenwärtig ist (Apg 7,49; Jer 23,24), so muß folgen, daß sie wohl außerhalb ihrer angenommenen menschlichen Natur und dennoch nichtsdestoweniger auch in ihr ist und persönlich mit ihr vereinigt bleibt (Kol 2,9; Joh 3,13; 11,15; Mt 28,6).

Q. But are the two natures in Christ not separated from each other if His human nature is not present wherever His divinity is?

A. Not at all, for His divinity has no limits and is present everywhere.¹ So it must follow that His divinity is indeed beyond the human nature which He has taken on and nevertheless is within this human nature and remains personally united with it.²

¹ Jer. 23:23, 24; Acts 7:48, 49. ² John 1:14; 3:13; Col. 2:9.

Maar als de menselijke natuur niet overal is waar de godheid is, worden dan de twee naturen in Christus niet van elkaar gescheiden?

Antwoord: Beslist niet. Want zijn godheid kan door niets ingesloten worden en is overal tegenwoordig¹. Daaruit volgt dat deze godheid wel buiten haar aangenomen mensheid is ², maar toch ook in haar is en persoonlijk met haar verenigd blijft.

¹ Jes. 66: 1; Jer. 23: 23, 24; Hand. 7: 49; Hand. 17: 27, 28. ² Matt. 28: 6; Joh. 3:13; Joh. 11: 15; Kol. 2:9.

Maar zo de mensheid niet overal is waar de Godheid is, worden dan de twee naturen in Christus niet van elkander gescheiden?

Antw. Ganselijk niet; want dewijl de Godheid door niets kan ingesloten worden en overal tegenwoordig is ^a, zo moet volgen, dat zij wel buiten haar aangenomen mensheid is ^b, en nochtans niettemin ook in haar is en persoonlijk met haar verenigd blijft.

^a Jer 23:24 Han 7:49 ^b Col 2:9 Joh 3:13 Joh 11:15 Mt 28:6

49.

Frage 49 :

49.

Vraag 49:

Vr.49

Quem fructum nobis adfert ascensio Christi in coelum?

Primum, quod in caelo apud Patrem pro nobis intercedit. Deinde, quod carnem nostram in coelo habemus, ut eo tamquam certo pignore confirmemur fore ut ipse, qui caput nostrum est, nos sua membra ad se extollat. Tertio, quod nobis suum Spiritum mutui pignoris loco mittit, cuius efficacia non terrena, sed superna quaerimus, ubi ipse sedet ad dexteram Dei.

Was nützt uns die Himmelfahrt Christi?

Erstens, daß er im Himmel vor dem Angesicht seines Vaters unser Fürsprecher ist (1.Joh 2,1; Röm 8,34). Zweitens, daß wir unser Fleisch im Himmel zu einem sicheren Pfand haben, daß er als das Haupt uns, seine Glieder, auch zu sich hinaufnehmen wird (Joh 14,2; Joh 20,17; Eph 2,6). Drittens, daß er uns seinen Geist zum Gegenpfand herabsendet (Joh 14,16; Apg 2,1-4 .33; 2.Kor 1,22; 5,5), durch dessen Kraft wir suchen, was droben ist, wo Christus ist, sitzend zur Rechten Gottes, und nicht, was auf der Erde ist (Kol 3,1; Phil 3,14).

Q. How does Christ's ascension into heaven benefit us?

A. First, He is our Advocate in heaven before His Father.¹ Second, we have our flesh in heaven as a sure pledge that He, our Head, will also take us, His members, up to Himself.² Third, He sends us His Spirit as a counter-pledge,³ by whose power we seek the things that are above, where Christ is, seated at the right hand of God, and not the things that are on earth.⁴

¹ Rom. 8:34; I John 2:1. ² John 14:2; 17:24; Eph. 2:4-6. ³ John 14:16; Acts 2:33; II Cor. 1:21, 22; 5:5. ⁴ Col. 3:1-4.

Wat is voor ons de waarde van de hemelvaart van Christus?

Antwoord: Ten eerste is Hij in de hemel voor het aangezicht van zijn Vader om voor ons te pleiten¹. Ten tweede hebben wij in Hem ons vlees in de hemel tot een onderpand, dat Hij als het Hoofd ons, zijn leden, ook tot Zich nemen zal². Ten derde zendt Hij ons zijn Geest als tegenpand³; door zijn kracht zoeken wij wat boven is, waar Christus zit aan de rechterhand van God, en niet wat op de aarde is⁴.

¹ Rom. 8:34; 1 Joh. 2:1. ² Joh. 14:2, 3; Joh. 17: 24; Ef. 2:6. ³ Joh. 14:16; Joh. 16:7; Hand. 2: 33; 2 Kor. 1: 22; 2 Kor. 5: 5. ⁴ Filip. 3: 20; Kol. 3:1.

Wat nut ons de hemelvaart van Christus?

Antw. Ten eerste dat Hij in den hemel voor het aangezicht Zijns Vaders onze Voorspreker is ^a. Ten andere dat wij ons vlees in den hemel tot een zeker pand hebben, dat Hij, als het Hoofd, ons, Zijn lidmaten, ook tot Zich zal nemen ^b. Ten derde dat Hij ons Zijn Geest tot een tegenpand zendt ^c, door Wiens kracht wij zoeken wat daarboven is, waar Christus is, zittende ter rechterhand Gods, en niet wat op de aarde is ^d.

^a 1Jo 2:1 Ro 8:34 ^b Joh 14:2 Joh 17:24 Joh 20:17 Eph 2:6 ^c Joh 14:16 Joh 16:7 Han 2:33 2Co 1:22 2Co 5:5 ^d Col 3:1

Lord's Day 19

Zondag 19

ZONDAG 19

50.

Frage 50 :

50.

Vraag 50:

Vr.50.

Cur additur: sedet ad dexteram Dei?

Quia Christus ideo in coelum ascendit, ut se ibi caput suae ecclesiae declararet, per quod Pater omnia gubernat.

Warum wird hinzugefügt, daß er zur Rechten Gottes sitzt?

Weil Christus darum gen Himmel gefahren ist, damit er sich selbst als das Haupt seiner christlichen Kirche erweist (Eph 1,20-23; Kol 1,18), durch das der Vater alles regiert (Mt 28,18; Joh 5,22).

Q. Why is it added, And sits at the right hand of God?

A. Christ ascended into heaven to manifest Himself there as Head of His Church,¹ through whom the Father governs all things.²

¹ Eph. 1:20-23; Col. 1:18. ² Matt. 28:18; John 5:22, 23.

Waarom wordt eraan toegevoegd: en zit aan de rechterhand van God?

Antwoord: Christus is opgevaren naar de hemel om Zich daar te bewijzen als het Hoofd van zijn christelijke kerk¹, door wie de Vader alle dingen regeert².

¹ Ef. 1:20-23; Kol. 1:18. ² Matt. 28:18; Joh. 5:22.

Waarom wordt daarbij gezet: Zittende ter rechterhand Gods?

Antw. Dewijl Christus daarom ten hemel gevaren is, opdat Hij Zichzelven daar bewijze als het Hoofd Zijner Christelijk Kerk ^a, door Wien de Vader alle ding regeert ^b.

^a Eph 1:20-23 Col 1:18 ^b Mt 28:18 Joh 5:22

51.

Frage 51 :

51.

Vraag 51:

Vr.51.

Quid nobis prodest gloria nostri capitis Christi?

Primum, quod per Spiritum Sanctum in nos, sua membra, coelestia dona effundit. Deinde, quod nos sua potentia contra omnes hostes protegit ac defendit.

Was nützt uns diese Herrlichkeit unseres Haupts Christi?

Erstens, daß er durch seinen Heiligen Geist in uns, seine Glieder, die himmlischen Gaben ausgießt (Eph 4,10). Danach, daß er uns mit seiner Gewalt gegen alle Feinde schützt und erhält (Ps 2,9; Joh 10,28; Eph 4,8).

Q. How does the glory of Christ, our Head, benefit us?

A. First, by His Holy Spirit He pours out heavenly gifts upon us, His members.¹ Second, by His power He defends and preserves us against all enemies.²

¹ Acts 2:33; Eph. 4:7-12. ² Ps. 2:9; 110:1, 2; John 10:27-30; Rev. 19:11-16.

Wat is voor ons de waarde van deze heerlijkheid van ons Hoofd Christus?

Antwoord: Ten eerste giet Hij door zijn Heilige Geest in ons, zijn leden, de hemelse gaven uit¹. Ten tweede beschermt en bewaart Hij ons met zijn macht tegen alle vijanden².

¹ Hand. 2:33; Ef. 4:8, 10-12. ² Ps. 2:9; Ps. 110:1, 2; Joh. 10:28; Ef. 4: 8; Openb. 12: 5.

Wat nuttigheid brengt ons deze heerlijkheid van ons Hoofd Christus?

Antw. Eerstelijk dat Hij door Zijn Heilige Geest in ons, Zijn lidmaten, de hemelse gaven uitgiet ^a. Daarna dat Hij ons met Zijn macht tegen alle vijanden beschut en bewaart ^b.

^a Han 2:33 Eph 4:8 ^b Ps 2:9 Ps 110:1,2 Joh 10:28 Eph 4:8

52.

Frage 52 :

52.

Vraag 52:

Vr.52.

Quid te consolatur reditus Christi ad iudicandum vivos et mortuos?

Quod in omnibus miseriis et persecutionibus, erecto capite, eundem illum, qui se prius pro me iudicio Dei statuit et maledictionem omnem a me abstulit, iudicem e coelo exspecto, qui omnes suos et meos hostes in aeternas poenas abiiciat; me vero cum omnibus electis ad se in coelestia gaudia et sempiternam gloriam traducat.

Was tröstet dich die Wiederkunft Christi, zu richten die Lebendigen und die Toten?

Daß ich in aller Trübsal und Verfolgung mit aufgerichtetem Haupt eben den Richter, der sich zuvor dem Gericht Gottes für mich hingegeben und alle Verdammung von mir weggenommen hat, aus dem Himmel erwarte (Lk 21,28; Röm 8,23 .33; Phil 3,20; Tit 2,13), der alle seine und meine Feinde in die ewige Verdammnis werfen (2.Thess 1,6-10; 1.Thess 4,16; Mt 25,41-43), mich aber samt allen Auserwählten zu ihm in die himmlische Freude und Herrlichkeit nehmen wird (Mt 25,34).

Q. What comfort is it to you that Christ will come to judge the living and the dead?

A. In all my sorrow and persecution I lift up my head and eagerly await as judge from heaven the very same person who before has submitted Himself to the judgment of God for my sake, and has removed all the curse from me.¹ He will cast all His and my enemies into everlasting condemnation, but He will take me and all His chosen ones to Himself into heavenly joy and glory.²

¹ Luke 21:28; Rom. 8:22-25; Phil. 3:20,21; Tit. 2:13, 14. ² Matt. 25:31-46; I Thess. 4:16, 17; II Thess. 1:6-10.

Welke troost schenkt u de wederkomst van Christus om te oordelen de levenden en de doden?

Antwoord: Dat ik in alle droefheid en vervolging met opgeheven hoofd juist Hem als Rechter uit de hemel verwacht, die Zich eerst om mij voor Gods rechterstoel gesteld en heel de vloek van mij weggenomen heeft¹. Hij zal dan al zijn en mijn vijanden aan de eeuwige ondergang overgeven², maar mij met alle uitverkorenen tot Zich nemen in de hemelse blijdschap en heerlijkheid³.

¹ Luc. 21:28; Rom. 8:23, 24; Filip. 3:20; 1 Tess. 4: 16; Tit. 2:13. ² Matt. 25:41-43; 2 Tess. 1: 6, 8, 9. ³ Matt. 25: 34-36; 2 Tess. 1: 7, 10.

Wat troost u de wederkomst van Christus om te oordelen de levenden en de doden?

Antw. Dat ik in alle droefenis en vervolging met opgerichten hoofde even Denzelfde, Die Zich tevoren om mijnentwil voor Gods gericht gesteld en al den vloek van mij weggenomen heeft, tot een Rechter uit den hemel verwacht ^a, Die al Zijn en mijn vijanden in de eeuwige verdoemenis werpen ^b, maar mij met alle uitverkorenen tot Zich in de hemelse blijdschap en heerlijkheid nemen zal ^c.

^a Php 3:20 Lu 21:28 Ro 8:23 Tit 2:13 1Th 4:16 ^b Mt 25:41 2Th 1:6 ^c Mt 25:34 2Th 1:7

OF GOD THE HOLY GHOST

Von Gott dem Heiligen Geist

OF GOD THE HOLY GHOST

GOD DE HEILIGE GEEST EN ONZE HEILIGING

VAN GOD DEN HEILIGEN GEEST EN ONZE HEILIGMAKING

Lord's Day 20

Zondag 20

ZONDAG 20

53.

Frage 53 :

53.

Vraag 53:

Vr.53.

Quid credis de Spiritu Sancto?

Primum, quod sit verus et coaeternus Deus cum aeterno Patre et Filio. Deinde, quod mihi quoque datus sit, ut me per veram fidem Christi et omnium eius beneficiorum participem faciat, me consoletur et mecum in aeternum maneat.

Was glaubst du vom Heiligen Geist?

Erstens, daß er gleich ewiger Gott mit dem Vater und dem Sohn ist (1.Mose 1,2; Jes 48,16; 1.Kor 3,16; 6,19; Apg 5,3.4). Zweitens, daß er auch mir gegeben ist (Mt 28,19; 2.Kor 1,21.22), mir durch einen wahren Glauben Anteil an Christus und allen seinen Wohltaten gibt (Gal 3,14; 1. Petr 1,2; 1.Kor 6,17), mich tröstet (Apg 9,31) und bei mir bleiben wird bis in Ewigkeit (Joh 14,16; 1. Petr 4,14).

Q. What do you believe concerning the Holy Spirit?

A. First, He is, together with the Father and the Son, true and eternal God.¹ Second, He is also given to me,² to make me by true faith share in Christ and all His benefits,³ to comfort me,⁴ and to remain with me forever.⁵

¹ Gen. 1:1, 2; Matt. 28:19; Acts 5:3, 4; I Cor. 3:16. ² I Cor. 6:19; II Cor. 1:21, 22; Gal. 4:6; Eph. 1:13. ³ Gal. 3:14; I Pet. 1:2. ⁴ John 15:26; Acts 9:31. ⁵ John 14:16, 17; I Pet. 4:14.

Wat gelooft u van de Heilige Geest?

Antwoord: Ten eerste dat Hij samen met de Vader en de Zoon echt en eeuwig God is¹. Ten tweede dat Hij ook mij gegeven is², om mij door waar geloof aan Christus en al zijn weldaden deel te geven³, mij te troosten⁴ en eeuwig bij mij te blijven⁵.

¹ Gen. 1: 2; Hand. 5: 3, 4; 1 Kor. 2: 10; 1 Kor. 3:16; 1 Kor. 6: 19. ² Matt. 28: 19; 2 Kor. 1; 21, 22; Gal. 3: 14; Gal. 4: 6; Ef. 1: 13. ³ Joh. 16: 14; 1 Kor. 2: 12; 1 Petr. 1:2. ⁴ Joh. 15:26; Hand. 9:31. ⁵ Joh. 14:16, 17; 1 Petr. 4:14.

Wat gelooft gij van den Heiligen Geest?

Antw. Eerstelijk dat Hij te zamen met den Vader en den Zoon waarachtig en eeuwig God is ^a. Ten andere dat Hij ook mij gegeven is ^b, opdat Hij mij door een waar geloof Christus en al Zijn weldaden deelachtig make ^c, mij trooste ^d en bij mij eeuwiglijk blijve ^e.

^a 1Jo 5:7 Ge 1:2 Jes 48:16 1Co 3:16 1Co 6:19 Han 5:3,4 ^b Ga 4:6 Mt 28:19,20 2Co 1:22 Eph 1:13 ^c Ga 3:14 1Pe 1:2 1Co 6:17 ^d Joh 15:26 Han 9:31 ^e Joh 14:16 1Pe 4:14

Lord's Day 21

Zondag 21

ZONDAG 21

54.

Frage 54 :

54.

Vraag 54:

Vr.54.

Quid credis de sancta et catholica Christi ecclesia?

Credo filium Dei ab initio mundi ad finem usque, sibi ex universo genere humano, coetum ad vitam aeternam electum, per Spiritum suum et Verbum, in vera fide consentientem, colligere, tueri ac servare; meque vivum eius coetus membrum esse et perpetuo mansurum.

Was glaubst du von der heiligen allgemeinen christlichen Kirche?

Daß der Sohn Gottes (Joh 10,11) aus dem ganzen Menschengeschlecht (1.Mose 26,4) sich eine auserwählte Gemeinde zum ewigen Leben (Röm 8,29.30; Eph 1,10-13) durch seinen Geist und Wort (Jes 59,21; Röm 1,16; 10,14-17; Eph 5,26) in Einigkeit des wahren Glaubens (Apg 2,46; Eph 4,3-6) von Anbeginn der Welt bis ans Ende (Ps 71,18; 1.Kor 11,26) versammelt, schützt und erhält (Mt 16,18; Joh 10,28-30; 1.Kor 1,8 .9) und daß ich ein lebendiges Glied dieser Gemeinde bin (1.Joh 3,1) und ewig bleiben werde (1.Joh 2,27).

Q. What do you believe concerning the holy catholic Christian church?

A. I believe that the Son of God,¹ out of the whole human race,² from the beginning of the world to its end,³ gathers, defends, and preserves for Himself, ⁴ by His Spirit and Word,⁵ in the unity of the true faith,⁶ a church chosen to everlasting life.⁷ And I believe that I am⁸ and forever shall remain a living member of it.⁹

¹ John 10:11; Acts 20:28; Eph. 4:11-13; Col. 1:18. ² Gen. 26:4; Rev. 5:9. ³ Is. 59:21; I Cor. 11:26. ⁴ Ps. 129:1-5; Matt. 16:18; John 10:28-30. ⁵ Rom. 1:16; 10:14-17; Eph. 5:26. ⁶ Acts 2:42-47; Eph. 4:1-6. ⁷ Rom. 8:29; Eph. 1:3-14. ⁸ I John 3:14, 19-21. ⁹ Ps. 23:6; John 10:27, 28; I Cor. 1:4-9; I Pet. 1:3-5.

Wat gelooft u van de heilige, algemene, christelijke kerk?

Antwoord: Dat de Zoon van God¹ uit het hele menselijke geslacht² Zich een gemeente³, die tot het eeuwige leven uitverkoren is⁴, van het begin van de wereld tot aan het einde⁵ vergadert, beschermt en onderhoudt⁶. Hij doet dit door zijn Geest en Woord⁷ in eenheid van het ware geloof⁸. En ik geloof dat ik van deze gemeente een levend lid ben⁹ en eeuwig zal blijven¹⁰.

¹ Joh. 10:11; Ef. 4: 11-13; Ef. 5: 25, 26. ² Gen. 26:4; Jes. 49: 6; Rom. 10: 12, 13; Openb. 5:9. ³ Ps. 111: 1; Hand. 20: 28; Hebr. 12: 22, 23. ⁴ Rom. 8: 29, 30; Ef. 1: 10-14; 1 Petr. 2:9. ⁵ Ps. 71: 17, 18; Jes. 59: 21; 1 Kor. 11: 26. ⁶ Ps. 129: 4, 5; Matt. 16: 18; Joh. 10: 16, 28. ⁷ Jes. 59: 21; Rom. 1: 16; Rom. 10: 14-17; Ef. 5: 26. ⁸ Joh. 17: 21; Hand. 2: 42; Ef. 4: 3-6; 1 Tim. 3: 15. ⁹ Rom. 8: 10; 1 Joh. 3: 14, 19-21. ¹⁰ Ps. 23: 6; Joh. 10: 28; Rom. 8: 35-39; 1 Kor. 1: 8,9; 1 Petr. 1: 5; 1 Joh. 2: 19.

Wat gelooft gij van de heilige algemene Christelijk Kerk?

Antw. Dat de Zone Gods ^a uit het ganse menselijk geslacht ^b Zich een gemeente, tot het eeuwige leven uitverkoren ^c, door Zijn Geest en Woord ^d, in enigheid des waren geloofs ^e, van den beginne der wereld tot aan het einde ^f vergadert, beschermt en onderhoudt ^g; en dat ik daarvan een levend lidmaat ben ^h en eeuwig zal blijven ⁱ.

^a Eph 4:11-13 Eph 5:26 Joh 10:11 Han 20:28 ^b Ge 26:4 Opb 5:9 ^c Ro 8:29 Eph 1:10-13 ^d Jes 59:21 Ro 1:16 Ro 10:14-17 Eph 5:26 ^e Han 2:42 Eph 4:3-5 ^f Ps 71:17,18 Jes 59:21 1Co 11:26 ^g Mt 16:18 Joh 10:28-30 Ps 129:1-5 ^h 1Jo 3:14 1Jo 3:19-21 Ro 8:10 2Co 13:5 ⁱ Ps 23:6 1Co 1:8,9 Joh 10:28 1Jo 2:19 1Pe 1:5

55.

Frage 55 :

55.

Vraag 55:

Vr.55.

Quid sibi vult communio sanctorum?

Primum, quod universi et singuli credentes, Christi et omnium eius bonorum, tamquam ipsius membra communionem habeant. Deinde, quod singuli, quae acceperunt dona, in commune commodum et universorum salutem, prompte et alacriter conferre debeant.

Was verstehst du unter der Gemeinschaft der Heiligen?

Erstens, daß alle und jede Gläubigen als Glieder an dem Herrn Christus und allen seinen Schätzen und Gaben Gemeinschaft haben (1.Joh 1,3; 1.Kor 1,9; Röm 8,32). Zweitens, daß ein jeder sich schuldig wissen soll, seine Gaben zum Nutzen und Heil der anderen Glieder willig und mit Freude zu gebrauchen (1.Kor 12,12.13 .21; 13,5; Phil 2,4-6).

Q. What do you understand by the communion of saints?

A. First, that believers, all and everyone, as members of Christ have communion with Him and share in all His treasures and gifts.¹ Second, that everyone is duty-bound to use his gifts readily and cheerfully for the benefit and well-being of the other members.²

¹ Rom. 8:32; I Cor. 6:17; 12:4-7, 12, 13; I John 1:3. ² Rom. 12:4-8; I Cor. 12:20-27; 13:1-7; Phil. 2:4-8.

Wat verstaat u onder de gemeenschap der heiligen?

Antwoord: Ten eerste dat de gelovigen allen samen en ieder persoonlijk als leden gemeenschap hebben met de Here Christus en deel hebben aan al zijn schatten en gaven ¹. Ten tweede dat ieder verplicht is zijn gaven tot nut en heil van de andere leden gewillig en met vreugde te gebruiken².

¹ Rom. 8:32; 1 Kor. 6:17; 1 Kor. 12: 12, 13; 1 Joh. 1:3. ² 1 Kor. 12:21; 1 Kor. 13:1-7; Filip. 2:2-5.

Wat verstaat gij door de gemeenschap der heiligen?

Antw. Eerstelijk dat de gelovigen, allen en een iegelijk, als lidmaten aan den Heere Christus en al Zijn schatten en gaven gemeenschap hebben ^a.Ten andere dat elk zich moet schuldig weten zijn gaven ten nutte en ter zaligheid der andere lidmaten gewilliglijk en met vreugde aan te wenden ^b.

^a 1Jo 1:3 Ro 8:32 1Co 12:12,13 1Co 6:17 ^b 1Co 12:21 1Co 13:1,5 Php 2:4-8

56.

Frage 56 :

56.

Vraag 56:

Vr.56.

Quid credis de remissione peccatorum?

Deum propter satisfactionem Christi meorum peccatorum atque illius etiam pravitatis, cum qua mihi per omnem vitam pugnandum est, memoriam omnem deposuisse et me iustitia Christi gratis donare, ne unquam in iudicium veniam.

Was glaubst du von der Vergebung der Sünden?

Daß Gott um der Genugtuung Christi willen (1.Joh 2,2; 2.Kor 5,19 .21) aller meiner Sünden, auch des sündigen Wesens, mit dem ich mein Leben lang zu kämpfen habe (Jer 31,34; Ps 103,3.4 .10 .12; Röm 7,24.25; 8,1-4), nie mehr gedenken will, sondern mir die Gerechtigkeit Christi aus Gnade schenkt, damit ich niemals ins Gericht kommen soll (Joh 3,18).

Q. What do you believe concerning the forgiveness of sins?

A. I believe that God, because of Christ's satisfaction, will no more remember my sins,¹ nor my sinful nature, against which I have to struggle all my life,² but He will graciously grant me the righteousness of Christ, that I may never come into condemnation.³

¹ Ps. 103:3, 4, 10, 12; Mic. 7:18, 19; II Cor. 5:18-21; I John 1:7; 2:2. ² Rom. 7:21-25. ³ John 3:17, 18; 5:24; Rom. 8:1, 2.

Wat belijdt u met de woorden: vergeving van de zonden?

Antwoord: Omdat Christus voldaan heeft, wil God nooit meer denken aan al mijn zonden¹, ook niet aan mijn zondige aard², waartegen ik mijn leven lang moet strijden. Maar God schenkt mij uit genade de gerechtigheid van Christus³, zodat ik nooit meer door Hem veroordeeld word⁴.

¹ Ps. 103:3, 10, 12; Jer. 31: 34; Micha 7: 19; 2 Kor. 5:19. ² Rom. 7:23-25. ³ 2 Kor. 5: 21; 1 Joh. 1: 7; 1 Joh. 2: 1, 2. ⁴ Joh. 3: 18; Joh. 5: 24.

Wat gelooft gij van de vergeving der zonden?

Antw. Dat God om des genoegdoens van Christus wil al mijn zonden, ook mijn zondigen aard, waarmede ik al mijn leven lang te strijden heb ^a, nimmermeer wil gedenken, maar mij uit genade de gerechtigheid van Christus schenken ^b, opdat ik nimmermeer in het gericht Gods kome ^c.

^a 1Jo 2:2 1Jo 1:7 2Co 5:19 ^b Ro 7:23-25 Jer 31:34 Mic 7:19 Ps 103:3,10,12 ^c Joh 3:18 Joh 5:24

Lord's Day 22

Zondag 22

ZONDAG 22

57.

Frage 57 :

57.

Vraag 57:

Vr.57.

Quid te consolatur resurrectio carnis?

Quod non tantum anima mea, postquam e corpore excesserit, e vestigio ad Christum suum caput assumetur, verum quod haec quoque caro mea potentia Christi excitata, rursus animae meae unietur et glorioso corpori Christi conformabitur.

Was tröstet dich die Auferstehung des Fleisches?

Daß nicht nur meine Seele gleich nach diesem Leben zu Christus, ihrem Haupt, genommen wird (Lk 23,43; Phil 1,23), sondern auch, daß dies mein Fleisch durch die Kraft Christi auferweckt, wieder mit meiner Seele vereinigt und dem herrlichen Leib Christi gleichförmig werden soll (1.Kor 15,53.54; Hiob 19,25.26; 1.Joh 3,2; Phil 3,21).

Q. What comfort does the resurrection of the body offer you?

A. Not only shall my soul after this life immediately be taken up to Christ, my Head,¹ but also this my flesh, raised by the power of Christ, shall be reunited with my soul and made like Christ's glorious body.²

¹ Luke 16:22; 23:43; Phil. 1:21-23. ² Job 19:25, 26; I Cor. 15:20, 42-46, 54; Phil. 3:21; I John 3:2.

Welke troost geeft u de opstanding van het vlees?

Antwoord: Dat niet alleen mijn ziel na dit leven terstond tot haar Hoofd Christus opgenomen zal worden¹, maar dat ook dit mijn vlees, door de kracht van Christus opgewekt, weer met mijn ziel verenigd en aan het verheerlijkt lichaam van Christus gelijkvormig zal worden².

¹ Luc. 16:22; Luc. 20: 37, 38; Luc. 23: 43; Filip. 1: 21, 23; Openb. 14: 13. ² Job 19:25-27; 1 Kor. 15:53, 54; Filip. 3:21; 1 Joh. 3:2.

Wat troost geeft u de opstanding des vleses?

Antw. Dat niet alleen mijn ziel na dit leven van stonden aan tot Christus, haar Hoofd, zal opgenomen worden ^a, maar dat ook dit mijn vlees, door de kracht van Christus opgewekt zijnde, wederom met mijn ziel verenigd en aan het heerlijk lichaam van Christus gelijkvormig zal worden ^b.

^a Lu 16:22 Lu 23:43 Php 1:21,23 ^b Job 19:25,26 1Jo 3:2 Php 3:21

58.

Frage 58 :

58.

Vraag 58:

Vr.58.

Quam consolationem capis ex articulo de vita aeterna?

Quod, quoniam in praesentia vitae aeternae initia in meo corde persentisco, futurum sit ut post hanc vitam plena perfectaque beatitudine potiar, in qua Deum in aeternum celebrem; quam quidem beatitudinem nec oculus vidit, nec auris audivit, nec ullus homo cogitatione comprehendit.

Was tröstet dich der Artikel vom ewigen Leben?

Daß, nachdem ich jetzt schon den Anfang der ewigen Freude in meinem Herzen empfinde (2.Kor 5,2.3), ich nach diesem Leben vollkommene Seligkeit besitzen werde, die kein Auge gesehen, kein Ohr gehört und in keines Menschen Herz je gekommen ist (1.Kor 2,9), um Gott ewig darin zu preisen (Joh 17,3).

Q. What comfort do you receive from the article about the life everlasting?

A. Since I now already feel in my heart the beginning of eternal joy, ¹ I shall after this life possess perfect blessedness, such as no eye has seen, nor ear heard, nor the heart of man conceived-- a blessedness in which to praise God forever.²

¹ John 17:3; Rom. 14:17; II Cor. 5:2, 3. ² John 17:24; I Cor. 2:9.

Welke troost put u uit het artikel over het eeuwige leven?

Antwoord: Evenals ik nu al het begin van de eeuwige vreugde in mijn hart voel¹, zal ik ook na dit leven volkomen heerlijkheid bezitten, die geen oog heeft gezien en geen oor heeft gehoord en die in geen mensenhart is opgekomen, en wel om God daarin eeuwig te prijzen².

¹ Joh. 17:3; 2 Kor. 5:2, 3. ² Joh. 17:24; 1 Kor. 2:9.

Wat troost schept gij uit het artikel van het eeuwige leven?

Antw. Dat, nademaal ik nu het beginsel der eeuwige vreugde in mijn hart gevoel ^a, ik na dit leven volkomen zaligheid bezitten zal, die geen oog gezien, geen oor gehoord heeft, en in geens mensen hart opgeklommen is, en dat, om God daarin eeuwiglijk te prijzen ^b.

^a 2Co 5:2,3 ^b 1Co 2:9

DE RECHTVAARDIGING

VAN DE RECHTVAARDIGMAKING

Lord's Day 23

Zondag 23

ZONDAG 23

59.

Frage 59 :

59.

Vraag 59:

Vr.59.

At cum haec omnia credis, quid utilitatis inde ad te redit?

Quod in Christo iustus sum coram Deo et haeres vitae aeternae.

Was hilft es dir aber nun, wenn du dies alles glaubst?

Daß ich in Christus vor Gott gerecht und ein Erbe des ewigen Lebens bin (Hab 2,4; Röm 1,17; Joh 3,36).

Q. But what does it help you now that you believe all this?

A. In Christ I am righteous before God and heir to life everlasting.¹

¹ Hab. 2:4; John 3:36; Rom. 1:17; 5:1, 2.

Wat hebt u er nu aan, dat u dit alles gelooft?

Antwoord: Dat ik in Christus voor God rechtvaardig ben en een erfgenaam van het eeuwige leven¹.

¹ Hab. 2:4; Joh. 3:36; Rom. 1:17.

Maar wat baat het u nu dat gij dit alles gelooft?

Antw. Dat ik in Christus voor God rechtvaardig ben, en een erfgenaam des eeuwigen levens ^a.

^a Hab 2:4 Ro 1:17 Joh 3:36

60.

Frage 60 :

60.

Vraag 60:

Vr.60.

Quomodo iustus es coram Deo?

Sola fide in Iesum Christum, adeo ut licet me mea conscientia accuset, quod adversus omnia mandata Dei graviter peccaverim, nec ullum eorum servaverim, ad haec etiamnum ad omne malum propensus sim; nihilominus tamen (modo haec beneficia vera animi fiducia amplectar) sine ullo meo merito, ex mera Dei misericordia, mihi perfecta satisfactio, iustitia et sanctitas Christi, imputetur ac donetur, perinde ac si nec ullum ipse peccatum admisissem, nec ulla mihi labes inhaereret: imo vero quasi eam obedientiam, quam pro me Christus praestitit, ipse perfecte praestitissem.

Wie bist du gerecht vor Gott?

Allein durch wahren Glauben an Jesus Christus (Röm 3,21-28; Gal 2,16; Eph 2,8 .9; Phil 3,9); so daß, selbst wenn mich mein Gewissen anklagt, daß ich gegen alle Gebote Gottes schwer gesündigt und keines dieser Gebote je gehalten habe (Röm 3,9) und noch immer zu allem Bösen geneigt bin (Röm 7,23), doch Gott ohne alle meine Verdienste (Tit 3,5), aus lauter Gnade (Röm 3,24; Eph 2,8), mir die vollkommene Genugtuung (1.Joh 2,2), Gerechtigkeit und Heiligkeit Christi schenkt (1.Joh 2,1) und anrechnet (Röm 4,4.5; 2.Kor 5,19), als hätte ich nie eine Sünde begangen noch gehabt und selbst all den Gehorsam vollbracht, den Christus für mich geleistet hat (2.Kor 5,21), wenn ich nur diese Wohltat mit gläubigem Herzen annehme (Röm 3,22; Joh 3,18).

Q. How are you righteous before God?

A. Only by true faith in Jesus Christ.¹ Although my conscience accuses me that I have grievously sinned against all God's commandments, have never kept any of them,² and am still inclined to all evil,³ yet God, without any merit of my own,⁴ out of mere grace,⁵ imputes to me the perfect satisfaction, righteousness, and holiness of Christ.⁶ He grants these to me as if I had never had nor committed any sin, and as if I myself had accomplished all the obedience which Christ has rendered for me,⁷ if only I accept this gift with a believing heart.⁸

¹ Rom. 3:21-28; Gal. 2:16; Eph. 2:8, 9; Phil. 3:8-11. ² Rom. 3:9, 10. ³ Rom. 7:23. ⁴ Deut. 9:6; Ezek. 36:22; Tit. 3:4, 5. ⁵ Rom. 3:24; Eph. 2:8. ⁶ Rom. 4:3-5; II Cor. 5:17-19; I John 2:1, 2. ⁷ Rom. 4:24, 25; II Cor. 5:21. ⁸ John 3:18; Acts 16:30, 31; Rom. 3:22.

Hoe bent u rechtvaardig voor God?

Antwoord: Alleen door waar geloof in Jezus Christus¹. Al klaagt mijn geweten mij aan, dat ik tegen alle geboden van God zwaar gezondigd en geen daarvan gehouden heb en dat ik nog altijd uit ben op elk kwaad², toch schenkt God mij, zonder enige verdienste van mijn kant, alleen uit genade³, de volkomen voldoening, gerechtigheid en heiligheid van Christus ⁴. Hij rekent mij die toe⁵, alsof ik nooit zonde had gehad of gedaan, ja, alsof ik zelf al de gehoorzaamheid volbracht had die Christus voor mij volbracht heeft⁶. Aan deze weldaad heb ik alleen deel, als ik die met een gelovig hart aanneem⁷.

¹ Rom. 3:21-26; Rom. 5: 1, 2; Gal. 2: 16; Ef. 2: 8,9; Filip. 3: 9. ² Rom. 3: 9; Rom. 7: 23. ³ Deut. 9: 6; Ezech. 36: 22; Rom. 3: 24; Rom. 7: 23-25; Ef. 2: 8; Tit. 3: 5. ⁴ 1 Joh. 2: 1, 2. ⁵ Rom. 4:4-8; 2 Kor. 5:19. ⁶ 2 Kor. 5:21. ⁷ Joh. 3:18; Rom 3:22.

Hoe zijt gij rechtvaardig voor God?

Antw. Alleen door een waar geloof in Jezus Christus ^a; alzo dat, al is het dat mij mijn consciëntie aanklaagt dat ik tegen al de geboden Gods zwaarlijk gezondigd en geen daarvan gehouden heb ^b, en nog steeds tot alle boosheid geneigd ben ^c, nochtans God, zonder enige verdienste mijnerzijds ^d, uit louter genade ^e mij de volkomen genoegdoening ^f, gerechtigheid en heiligheid van Christus ^g schenkt en toerekent ^h, evenals had ik nooit zonde gehad noch gedaan, ja, als had ik zelf al de gehoorzaamheid volbracht, die Christus voor mij volbracht heeft ⁱ, in zoverre ik zulke weldaad met een gelovig hart aanneem ^j.

^a Ro 3:21,22,24 Ro 5:1,2 Gal 2:16 Eph 2:8,9 Php 3:9 ^b Ro 3:9 ^c Ro 7:23 ^d Tit 3:5 De 9:6 Eze 36:22 ^e Ro 3:24 Eph 2:8 ^f 1Jo 2:2 ^g 1Jo 2:1 ^h Ro 4:4 2Co 5:19 ⁱ 2Co 5:21 ^j Ro 3:22 Joh 3:18

61.

Frage 61 :

61.

Vraag 61:

Vr.61.

Cur sola fide te iustum esse affirmas?

Non quod dignitate meae fidei Deo placeam, sed quod sola satisfactio, iustitia et sanctitas Christi mea iustitia sit coram Deo: ego vero eam non alia ratione, quam fide amplecti et mihi applicare queam.

Warum sagst du, daß du allein durch den Glauben gerecht seist?

Nicht deswegen, weil ich wegen der Würdigkeit meines Glaubens Gott gefalle, sondern weil allein die Genugtuung, Gerechtigkeit und Heiligkeit Christi meine Gerechtigkeit vor Gott ist (1.Kor 1,30; 2,2) und ich diese Gerechtigkeit nicht anders als durch den Glauben annehmen und mir zueignen kann (1.Joh 5,10).

Q. Why do you say that you are righteous only by faith?

A. Not that I am acceptable to God on account of the worthiness of my faith, for only the satisfaction, righteousness, and holiness of Christ is my righteousness before God.¹ I can receive this righteousness and make it mine my own by faith only.²

¹ I Cor. 1:30, 31; 2:2. ² Rom. 10:10; I John 5:10-12.

Waarom zegt u dat u alleen door het geloof rechtvaardig bent?

Antwoord: Niet omdat ik door de waarde van mijn geloof voor God aangenaam ben. Maar alleen de voldoening, gerechtigheid en heiligheid van Christus is mijn gerechtigheid voor God¹. En alleen door het geloof kan ik die aannemen en tot mijn eigendom maken².

¹ 1 Kor. 1:30; 1 Kor. 2:2. ² 1 Joh. 5:10.

Waarom zegt gij dat gij alleen door het geloof rechtvaardig zijt?

Antw. Niet dat ik vanwege de waardigheid mijns geloofs Gode aangenaam ben; maar daarom, dat alleen de genoegdoening, gerechtigheid en heiligheid van Christus mijn gerechtigheid voor God is ^a, en dat ik die niet anders dan alleen door het geloof aannemen en mij toeëigenen kan ^b.

^a 1Co 1:30 1Co 2:2 ^b 1Jo 5:10

Lord's Day 24

Zondag 24

ZONDAG 24

62.

Frage 62 :

62.

Vraag 62:

Vr.62.

Cur nostra bona opera non possunt esse iustitia, vel pars aliqua iustitiae coram Deo?

Propterea, quod oporteat eam iustitiam, quae in iudicio Dei consistat, perfecte absolutam esse et omni ex parte divinae legi congruentem; nostra vero etiam praestantissima quaeque opera in hac vita sint imperfecta atque adeo peccatis inquinata.

Warum können aber unsere guten Werke nicht die Gerechtigkeit vor Gott oder ein Stück davon sein?

Weil die Gerechtigkeit, wenn sie vor Gottes Gericht bestehen soll, absolut vollkommen sein und mit dem göttlichen Gesetz ganz übereinstimmen muß (Gal 3,10; 5.Mose 27,26), wohingegen auch unsere besten Werke in diesem Leben alle unvollkommen und mit Sünde befleckt sind (Jes 64,6).

Q. But why can our good works not be our righteousness before God, or at least a part of it?

A. Because the righteousness which can stand before God's judgment must be absolutely perfect and in complete agreement with the law of God,¹ whereas even our best works in this life are all imperfect and defiled with sin.²

¹ Deut. 27:26; Gal. 3:10. ² Is. 64:6.

Maar waarom kunnen onze goede werken niet de gerechtigheid voor God of een deel daarvan zijn?

Antwoord: Omdat de gerechtigheid die voor Gods gericht bestaan kan, geheel volmaakt en in alle opzichten met Gods wet in overeenstemming moet zijn¹, terwijl zelfs onze beste werken in dit leven allemaal onvolmaakt en met zonden bevlekt zijn².

¹ Deut. 27:26; Gal. 3:10. ² Jes. 64:6.

Maar waarom kunnen onze goede werken niet de gerechtigheid voor God of een stuk daarvan zijn?

Antw. Daarom, dat de gerechtigheid die voor Gods gericht bestaan kan, gans volkomen en der wet Gods in alle stukken gelijkvormig zijn moet ^a, en dat ook onze beste werken in dit leven alle onvolkomen en met zonden bevlekt zijn ^b.

^a Gal 3:10 De 27:26 ^b Jes 64:6

63.

Frage 63 :

63.

Vraag 63:

Vr.63.

Quomodo bona opera nostra nihil promereantur, cum Deus et in praesenti et in futura vita mercedem pro his se daturum promittat?

Merces ea non datur ex merito sed ex gratia.

Verdienen aber unsere guten Werke nichts, wenn sie doch Gott in diesem und im zukünftigen Leben belohnen will?

Diese Belohnung geschieht nicht aus Verdienst, sondern aus Gnade (Lk 17,10).

Q. But do our good works earn nothing, even though God promises to reward them in this life and the next?

A. This reward is not earned¹; it is a gift of grace.²

¹ Matt. 5:12; Heb. 11:6. ² Luke 17:10; II Tim. 4:7, 8.

Maar hebben onze goede werken dan geen verdienste? God wil ze toch in dit en in het toekomstige leven belonen?

Antwoord: Deze beloning wordt niet uit verdienste, maar uit genade gegeven¹.

¹ Luc. 17: 10.

Hoe? Verdienen onze goede werken niet, die God nochtans in dit en in het toekomende leven wil belonen?

Antw. Deze beloning geschiedt niet uit verdienste, maar uit genade ^a.

^a Lu 17:10

64.

Frage 64 :

64.

Vraag 64:

Vr.64.

An autem haec doctrina non reddit homines securos et profanos?

Non; neque enim fieri potest, quin ii, qui Christo per fidem insiti sunt, fructus proferant gratitudinis.

Macht aber diese Lehre nicht sorglose und verruchte Leute?

Nein; denn es ist unmöglich, daß diejenigen, die Christus durch wahren Glauben eingepflanzt sind, nicht Frucht der Dankbarkeit bringen sollten (Mt 7,18).

Q. Does this teaching not make people careless and wicked?

A. No. It is impossible that those grafted into Christ by true faith should not bring forth fruits of thankfulness.¹

¹ Matt. 7:18; Luke 6:43-45; John 15:5.

Maar maakt deze leer de mensen niet zorgeloos en goddeloos?

Antwoord: Nee, want het kan niet anders, of ieder die door waar geloof in Christus ingeplant is, brengt vruchten van dankbaarheid voort¹.

¹ Matt. 7:18; Joh. 15:5.

Maar maakt deze leer niet zorgeloze en goddeloze mensen?

Antw. Neen zij; want het is onmogelijk, dat, zo wie Christus door een waarachtig geloof ingeplant is, niet zou voortbrengen vruchten der dankbaarheid ^a.

^a Mt 7:18 Joh 15:5

OF THE SACRAMENTS

Von den heiligen Sakramenten

OF THE SACRAMENTS

WOORD EN SACRAMENTEN

VAN DE SACRAMENTEN

Lord's Day 25

Zondag 25

ZONDAG 25

65.

Frage 65 :

65.

Vraag 65:

Vr.65.

Quoniam igitur sola fides nos Christi atque omnium eius beneficiorum participes facit, unde proficiscitur haec fides?

A Spiritu Sancto, qui eam per praedicationem Evangelii in nostris cordibus accendit et per usum Sacramentorum confirmat.

Wenn nun allein der Glaube uns Anteil an Christus und allen seinen Wohltaten gibt, woher kommt dieser Glaube?

Der Heilige Geist wirkt diesen Glauben in unseren Herzen (Eph 2,8.9; Joh 3,5) durch die Predigt des heiligen Evangeliums und bestätigt ihn durch den Gebrauch der heiligen Sakramente (Mt 28,19.20; 1. Petr 1,22-25).

Q. Since then faith alone makes us share in Christ and all His benefits, where does this faith come from?

A. From the Holy Spirit,¹ who works it in our hearts by the preaching of the gospel,² and strengthens it by the use of the sacraments.³

¹ John 3:5; I Cor. 2:10-14; Eph. 2:8; Phil. 1:29. ² Rom. 10:17; I Pet. 1:23-25. ³ Matt. 28:19, 20; I Cor. 10:16.

Nu alleen het geloof ons aan Christus en aan al zijn weldaden deel geeft, waar komt dit geloof vandaan?

Antwoord: Van de Heilige Geest¹, die het geloof in ons hart werkt door de verkondiging van het heilig evangelie² en het versterkt door het gebruik van de sacramenten³.

¹ Joh. 3: 5; 1 Kor. 2: 12; 1 Kor. 12: 3; Ef. 1: 17, 18; Ef. 2:8; Filip. 1:29. ² Hand. 16: 14; Rom. 10: 17; 1 Petr. 1:23. ³ Matt. 28:19.

Aangezien dan alleen het geloof ons Christus en al Zijn weldaden deelachtig maakt, vanwaar komt zulk geloof?

Antw. Van den Heiligen Geest ^a, Die het geloof in onze harten werkt door de verkondiging des heiligen Evangelies, en het sterkt door het gebruik van de Sacramenten ^b.

^a Eph 2:8 Eph 6:23 Joh 3:5 Php 1:29 ^b Mt 28:19 1Pe 1:22,23

66.

Frage 66 :

66.

Vraag 66:

Vr.66.

Quid sunt Sacramenta?

Sunt sacra et in oculos incurrentia signa ac sigilla ob eam causam a Deo instituta, ut per ea nobis promissionem Evangelii magis declaret et obsignet: quod scilicet non universis tantum, verum etiam singulis credentibus, propter unicum illud Christi sacrificium in cruce peractum, gratis donet remissionem peccatorum et vitam aeternam.

Was sind die Sakramente?

Es sind sichtbare heilige Wahrzeichen und Siegel, von Gott dazu eingesetzt, um uns durch ihren Gebrauch die Verheißung des Evangeliums noch besser verständlich zu machen und zu versiegeln; nämlich, daß er uns wegen des einmaligen Opfers Christi, am Kreuz vollbracht, Vergebung der Sünden und ewiges Leben aus Gnade schenkt (1.Mose 17,11; Röm 4,11; 5.Mose 30,6; 3.Mose 6,23; Hebr 9,8.9 .24; Hes 20,12).

Q. What are the sacraments?

A. The sacraments are holy, visible signs and seals. They were instituted by God so that by their use He might the more fully declare and seal to us the promise of the gospel.¹ And this is the promise: that God graciously grants us forgiveness of sins and everlasting life because of the one sacrifice of Christ accomplished on the cross.²

¹ Gen. 17:11; Deut. 30:6; Rom. 4:11 ² Matt. 26:27, 28; Acts 2:38; Heb. 10:10.

Wat zijn sacramenten?

Antwoord: Sacramenten zijn heilige zichtbare tekenen en zegels, die God ingesteld heeft om ons door het gebruik daarvan de belofte van het evangelie nog beter te doen verstaan en te verzegelen. Deze belofte houdt in dat Hij ons om het enige offer van Christus, aan het kruis volbracht, vergeving van zonden en eeuwig leven uit genade schenkt¹.

¹ Gen. 17:11; Lev. 6: 25; Deut. 30: 6; Jes. 6: 6, 7; Jes. 54: 9; Ezech. 20: 12; Rom. 4: 11; Hebr. 9: 7, 9; Hebr. 9: 24.

Wat zijn Sacramenten?

Antw. De Sacramenten zijn heilige zichtbare waartekenen en zegelen, van God ingezet, opdat Hij ons door het gebruik daarvan de belofte des Evangelies des te beter te verstaan geve en verzegele; namelijk, dat Hij ons vanwege het enige slachtoffer van Christus, aan het kruis volbracht, vergeving der zonden en het eeuwige leven uit genade schenkt ^a.

^a Ge 17:11 Ro 4:11 De 30:6 Le 6:25 Heb 9:7-9,24 Ez 20:12 Jes 6:6,7 Jes 54:9

67.

Frage 67 :

67.

Vraag 67:

Vr.67.

Num utraque igitur et Verbum et Sacramenta eo spectant, ut fidem nostram ad sacrificium Christi in cruce peractum, tamquam ad unicum nostrae salutis fundamentum, deducant?

Ita est. Nam Spiritus Sanctus docet Evangelio et confirmat Sacramentis, omnem nostram salutem positam esse in unico sacrificio Christi pro nobis in cruce oblati.

Sind denn beide, das Wort und die Sakramente, dahin gerichtet, daß sie unseren Glauben auf das Opfer Jesu Christi am Kreuz als auf den einzigen Grund unserer Seligkeit weisen?

Ja freilich; denn der Heilige Geist lehrt im Evangelium und bestätigt durch die heiligen Sakramente, daß unsere ganze Seligkeit in dem einmaligen Opfer Christi stehe, für uns am Kreuz geschehen (Röm 6,3; Gal 3,27).

Q. Are both the Word and the sacraments then intended to focus our faith on the sacrifice of Jesus Christ on the cross as the only ground of our salvation?

A. Yes, indeed. The Holy Spirit teaches us in the gospel and assures us by the sacraments that our entire salvation rests on Christ's one sacrifice for us on the cross.¹

¹ Rom. 6:3; I Cor. 11:26; Gal. 3:27.

Hebben het woord en de sacramenten beide als doel ons geloof te wijzen op het offer van Jezus Christus aan het kruis, als de enige grond van ons heil¹?

Antwoord: Ja, want de Heilige Geest leert ons in het evangelie en bevestigt ons door de sacramenten, dat ons volkomen heil rust in het enige offer van Christus, dat voor ons aan het kruis gebracht is.

¹ Rom. 6:3; Gal. 3:27.

Zijn dan beide, het Woord en de Sacramenten, daarheen gericht of daartoe verordend, dat zij ons geloof op de offerande van Jezus Christus aan het kruis, als op den enigen grond onzer zaligheid wijzen ^a?

Antw. Ja zij toch; want de Heilige Geest leert ons in het Evangelie en verzekert ons door de Sacramenten, dat onze volkomen zaligheid in de enige offerande van Christus staat, die voor ons aan het kruis geschied is.

^a Ro 6:3 Ga 3:27

68.

Frage 68 :

68.

Vraag 68:

Vr.68.

Quot Sacramenta instituit Christus in novo foedere?

Duo: baptismum et sacram coenam

Wieviel Sakramente hat Christus im Neuen Testament eingesetzt?

Zwei; die heilige Taufe und das heilige Abendmahl.

Q. How many sacraments has Christ instituted in the new covenant?

A. Two: holy baptism and the holy supper.¹

¹ Matt. 28:19, 20; I Cor. 11:23-26. Holy Baptism

Hoeveel sacramenten heeft Christus in het nieuwe verbond ingesteld?

Antwoord: Twee, namelijk de heilige doop en het heilig avondmaal.

Hoeveel Sacramenten heeft Christus in het Nieuwe Verbond of Testament ingezet?

Antw. Twee, namelijk den Heiligen Doop en het Heilig Avondmaal.

OF HOLY BAPTISM

Von der heiligen Taufe

OF HOLY BAPTISM

DE HEILIGE DOOP

VAN DEN HEILIGEN DOOP

Lord's Day 26

Zondag 26

ZONDAG 26

69.

Frage 69 :

69.

Vraag 69:

Vr.69.

Qua ratione in baptismo admoneris et confirmaris te unici illius sacrificii Christi participem esse?

Quod Christus externum aquae lavacrum mandavit, addita hac promissione, me non minus certo ipsius sanguine et Spiritu a sordibus animae, hoc est, ab omnibus meis peccatis lavari, quam aqua extrinsecus ablutus sum, qua sordes corporis expurgari solent.

Wie wirst du in der heiligen Taufe erinnert und versichert, daß das einmalige Opfer Christi am Kreuz dir zugute kommt?

So, daß Christus dieses äußerliche Wasserbad eingesetzt hat (Mt 28,19 .20; Apg 2,38) und dabei verheißen hat (Mt 3,11; Mk 16,16; Röm 6,3 .4), daß ich so gewiß mit seinem Blut und Geist von der Unreinigkeit meiner Seele, das heißt von allen meinen Sünden, reingewaschen bin, so gewiß ich äußerlich mit Wasser, das die Unsauberkeit des Leibes hinwegnimmt, gewaschen bin (Mk 1,4; Lk 3,3).

Q. How does holy baptism signify and seal to you that the one sacrifice of Christ on the cross benefits you?

A. In this way: Christ instituted this outward washing¹ and with it gave the promise that, as surely as water washes away the dirt from the body, so certainly His blood and Spirit wash away the impurity of my soul, that is, all my sins.²

¹ Matt. 28:19. ² Matt. 3:11; Mark 16:16; John 1:33; Acts 2:38; Rom. 6:3, 4; I Pet. 3:21.

Hoe wordt u in de heilige doop onderwezen en ervan verzekerd, dat het enige offer van Christus aan het kruis u ten goede komt?

Antwoord: Christus heeft het waterbad van de doop ingesteld¹ en daarbij beloofd, dat ik met zijn bloed en Geest van de onreinheid van mijn ziel, dat is van al mijn zonden, gewassen ben². Dit is even zeker als ik gewassen ben met het water, dat de onreinheid van het lichaam wegneemt.

¹ Matt. 28:19. ² Matt. 3:11; Marc. 1: 4; Marc. 16: 16; Luc. 3: 3; Joh. 1:33; Hand. 2:38; Rom. 6:3, 4; 1 Petr. 3:21.

Hoe wordt gij in den Heiligen Doop vermaand en verzekerd dat de enige offerande van Christus, aan het kruis geschied, u ten goede komt?

Antw. Alzo, dat Christus dit uitwendig waterbad ingezet ^a en daarbij toegezegd heeft ^b, dat ik zo zekerlijk met Zijn bloed en Geest van de onreinheid mijner ziel, dat is van al mijn zonden, gewassen ben ^c, als ik uitwendig met het water, hetwelk de onzuiverheid des lichaams pleegt weg te nemen, gewassen ben.

^a Mt 28:19 ^b Mt 28:19 Mr 16:16 Han 2:38 Joh 1:33 Mt 3:11 Ro 6:3,4 ^c 1Pe 3:21 Mr 1:4 Lu 3:3

70.

Frage 70 :

70.

Vraag 70:

Vr.70.

Quid est sanguine et Spiritu Christi ablui?

Est accipere a Deo remissionem peccatorum gratis, propter sanguinem Christi, quem is pro nobis in suo sacrificio in cruce profudit. Deinde etiam per Spiritum Sanctum renovari et ipso sanctificante membrum Christi fieri, quo magis ac magis peccatis moriamur et sancte inculpateque vivamus.

Was heißt, mit dem Blut und Geist Christi gewaschen sein?

Es heißt, Vergebung der Sünden von Gott aus Gnade haben um des Blutes Christi willen, das er in seinem Opfer am Kreuz für uns vergossen hat (Hebr 12,24; 1. Petr 1,2; Offb 1,5; Sach 13,1; Hes 36,25); danach auch durch den Heiligen Geist erneuert und zu einem Glied Christi geheiligt sein, daß wir je länger, je mehr der Sünde absterben und ein gottgefälliges, unsträfliches Leben führen (Joh 1,33; Joh 3,5; 1.Kor 6,11; 12,13; Röm 6,4; Kol 2,12).

Q. What does it mean to be washed with Christ's blood and Spirit?

A. To be washed with Christ's blood means to receive forgiveness of sins from God, through grace, because of Christ's blood, poured out for us in His sacrifice on the cross.¹ To be washed with His Spirit means to be renewed by the Holy Spirit and sanctified to be members of Christ, so that more and more we become dead to sin and lead a holy and blameless life.²

¹ Ez. 36:25; Zech. 13:1; Eph. 1:7; Heb. 12:24; I Pet. 1:2; Rev. 1:5; 7:14. ² John 3:5-8; Rom. 6:4; I Cor. 6:11; Col. 2:11, 12.

Wat betekent dat: met het bloed en de Geest van Christus gewassen te zijn?

Antwoord: Dat wij van God vergeving van de zonden hebben uit genade, om het bloed van Christus, dat Hij in zijn offer aan het kruis voor ons vergoten heeft¹. Verder ook, dat wij door de Heilige Geest vernieuwd en tot leden van Christus geheiligd zijn, zodat wij hoe langer hoe meer van de zonde afsterven en godvrezend en onberispelijk leven².

¹ Ezech. 36:25; Zach. 13:1; Hebr. 12: 24; 1 Petr. 1: 2; Openb. 1: 5; Openb. 7: 14. ² Ezech. 36: 26, 27; Joh. 1: 33; Joh. 3: 5; Rom. 6: 4; 1 Kor. 6: 11; 1 Kor. 12: 13; Kol. 2:11, 12.

Wat is dat, met het bloed en den Geest van Christus gewassen te zijn?

Antw. Het is vergeving der zonden van God uit genade te hebben om des bloeds van Christus wil, hetwelk Hij in Zijn offerande aan het kruis voor ons uitgestort heeft ^a; daarna ook, door den Heiligen Geest vernieuwd en tot lidmaten van Christus geheiligd te zijn, opdat wij hoe langer hoe meer der zonden afsterven, en in een godzalig, onstraffelijk leven wandelen ^b.

^a Heb 12:24 1Pe 1:2 Opb 1:5 Opb 7:14 Zac 13:1 Eze 36:25 ^b Joh 1:33 Joh 3:5 1Co 6:11 1Co 12:13 Ro 6:4 Col 2:12

71.

Frage 71 :

71.

Vraag 71:

Vr.71.

Ubi promisit Christus se nos tam certo sanguine et Spiritu suo abluturum, quam aqua baptismi abluti sumus?

In institutione baptismi, cuius haec sunt verba: Ite et docete omnes gentes, baptizantes eos, in nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti. Qui crediderit et baptizatus fuerit, servabitur: qui non crediderit, condemnabitur. Haec promissio repetitur cum Scriptura baptismum nominat lavacrum regenerationis et ablutionem peccatorum.

Wo hat Christus verheißen, daß wir so gewiß mit seinem Blut und Geist wie mit dem Taufwasser gewaschen sind?

In der Einsetzung der Taufe, die so lautet: »Geht hin und lehrt alle Völker und tauft sie im Namen des Vaters und des Sohnes und des Heiligen Geistes« (Mt 28,19). »Wer da glaubt und getauft wird, der wird selig werden; wer aber nicht glaubt, der wird verdammt werden« (Mk 16,16). Diese Verheißung wird auch wiederholt, wo die Schrift die Taufe das Bad der Wiedergeburt (Tit 3,5) und das Abwaschen der Sünden nennt (Apg 22,16).

Q. Where has Christ promised that He will wash us with His blood and Spirit as surely as we are washed with the water of baptism?

A. In the institution of baptism, where He says: Go therefore and make disciples of all nations, baptizing them in the name of the Father and of the Son and of the Holy Spirit (Matthew 28:19). He who believes and is baptized will be saved, but he who does not believe will be condemned (Mark 16:16). This promise is repeated where Scripture calls baptism the washing of regeneration and the washing away of sins (Titus 3:5; Acts 22:16).

Waar heeft Christus ons beloofd dat Hij ons even zeker met zijn bloed en Geest wassen wil, als wij met het doopwater gewassen worden?

Antwoord: In de instelling van de doop, die zo luidt: Gaat dan heen, maakt alle volken tot mijn discipelen en doopt hen in de naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest, Matteus 28: 19. En:Wie gelooft en zich laat dopen, zal behouden worden, maar wie niet gelooft, zal veroordeeld worden, Marcus 16: 16. Deze belofte wordt herhaald waar de Schrift de doop het bad van de wedergeboorte en de afwassing van de zonden noemt, Titus 3: 5; Handelingen 22: 16.

Waar heeft ons Christus toegezegd dat Hij ons zo zekerlijk met Zijn bloed en Geest wassen wil, als wij met het doopwater gewassen worden?

Antw. In de inzetting des Doops, welke alzo luidt: Gaat dan henen, onderwijst al de volken, dezelve dopende in den Naam des Vaders en des Zoons en des Heiligen Geestes; Matth. 28:19. En: Die geloofd zal hebben en gedoopt zal zijn, zal zalig worden; maar die niet zal geloofd hebben, zal verdoemd worden; Mark. 16:16. Deze belofte wordt ook herhaald, waar de Schrift den Doop het bad der wedergeboorte en de afwassing der zonden noemt; Tit. 3:5, Hand. 22:16.

^a Tit 3:5 Han 22:16

Lord's Day 27

Zondag 27

ZONDAG 27

72.

Frage 72 :

72.

Vraag 72:

Vr.72.

Estne ergo externus baptismus aquae ipsa peccatorum ablutio?

Non est, nam solus sanguis Iesu Christi purgat nos ab omni peccato.

Ist denn das äußerliche Wasserbad das Abwaschen der Sünden selbst?

Nein (Mt 3,11; 1. Petr 3,21; Eph 5,26.27); denn allein das Blut Jesu Christi und der Heilige Geist reinigen uns von allen Sünden (1.Joh 1,7; 1.Kor 6,11).

Q. Does this outward washing with water itself wash away sins?

A. No, only the blood of Jesus Christ and the Holy Spirit cleanse us from all sins.¹

¹ Matt. 3:11; I Pet. 3:21; I John 1:7.

Is dat waterbad dan de afwassing van de zonden zelf?

Antwoord: Nee¹, want alleen het bloed van Jezus Christus en de Heilige Geest reinigen ons van alle zonden².

¹ Matt. 3:11; Ef. 5: 26; 1 Petr. 3:21. ² 1 Kor. 6: 11; 1 Joh. 1:7.

Is dan het uiterlijk waterbad de afwassing der zonden zelve?

Antw. Neen het ^a; want alleen het bloed van Jezus Christus en de Heilige Geest reinigt ons van alle zonden ^b.

^a Mt 3:11 1Pe 3:21 Eph 5:26 ^b 1Jo 1:7 1Co 6:11

73.

Frage 73 :

73.

Vraag 73:

Vr.73.

Cur ergo Spiritus Sanctus baptismum appellat lavacrum regenerationis et ablutionem peccatorum?

Deus non sine gravi causa sic loquitur, videlicet non solum ut nos doceat, quem-admodum sordes corporis aqua purgantur, sic peccata nostra sanguine et Spiritu Christi expiari; verum multo magis, ut nobis hoc divino symbolo ac pignore certum faciat nos non minus vere a peccatis nostris interna lotione ablui, quam externa et visibili aqua abluti sumus.

Warum nennt denn der Heilige Geist die Taufe das Bad der Wiedergeburt und das Abwaschen der Sünden?

Gott redet so nicht ohne große Ursache: Nämlich, nicht nur, daß er uns damit lehren will, daß, gleich wie die Unsauberkeit des Leibes durch Wasser, so unsere Sünden durch Blut und Geist Christi hinweggenommen werden (Apg 1,5; 7,14; 1.Kor 6,11), sondern vielmehr, daß er uns durch dieses göttliche Pfand und Wahrzeichen versichern will, daß wir so wahrhaftig von unseren Sünden geistlich gewaschen sind, wie wir leiblich mit dem Wasser gewaschen werden (Mk 16,16; Gal 3,17).

Q. Why then does the Holy Spirit call baptism the washing of regeneration and the washing away of sins?

A. God speaks in this way for a good reason. He wants to teach us that the blood and Spirit of Christ remove our sins just as water takes away dirt from the body.¹ But, even more important, He wants to assure us by this divine pledge and sign that we are as truly cleansed from our sins spiritually as we are bodily washed with water.²

¹ I Cor. 6:11; Rev. 1:5; 7:14. ² Mark 16:16; Acts 2:38; Rom. 6:3, 4; Gal. 3:27.

Waarom noemt de Heilige Geest de doop dan het bad van de wedergeboorte en de afwassing van de zonden?

Antwoord: God zegt dat niet zonder dringende reden. Want Hij wil ons daarmee leren, dat onze zonden door het bloed en de Geest van Jezus Christus weggenomen worden, evenals de onreinheid van het lichaam door het water¹. Maar vooral wil Hij ons door dit goddelijk pand en teken ervan verzekeren, dat wij even werkelijk van onze zonden geestelijk gewassen zijn, als ons lichaam met het water gewassen wordt².

¹ 1 Kor. 6:11; Openb. 1:5; Openb. 7:14. ² Marc. 16:16; Gal. 3:27.

Waarom noemt dan de Heilige Geest den Doop het bad der wedergeboorte en de afwassing der zonden?

Antw. God spreekt alzo niet zonder grote oorzaak; namelijk niet alleen om ons daarmede te leren, dat, gelijk de onzuiverheid des lichaams door het water, alzo ook onze zonden door het bloed en den Geest van Jezus Christus weggenomen worden ^a, maar veelmeer, omdat Hij ons door dit Goddelijk pand en waarteken wil verzekeren dat wij zo waarachtiglijk van onze zonden geestelijk gewassen zijn, als wij uitwendig met het water gewassen worden ^b.

^a Opb 1:5 Opb 7:14 1Co 6:11 ^b Mr 16:16 Ga 3:27

74.

Frage 74 :

74.

Vraag 74:

Vr.74.

Suntne etiam infantes baptizandi?

Omnino; nam cum aeque ac adulti ad foedus et ecclesiam Dei pertineant, cumque eis per sanguinem Christi, remissio peccatorum et Spiritus Sanctus, fidei effector, non minus quam adultis promittatur: per baptismumg ecclesiae Dei inserendi sunt et ab infidelium liberis discernendi, itidem ut in veteri foedere per circumcisionem fiebat, cui in novo foedere substitutus est baptismus.